Năm 2018, vùng Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long sẽ chuyển đổi trên 120.000 ha cây trồng trên đất lúa

Theo Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2018 các tỉnh thành vùng Nam bộ sẽ chuyển đổi cây trồng trên đất lúa với 120.138ha. Trong đó, các tỉnh Đông Nam bộ chuyển 1.847ha, các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long 118.290ha. 

Vụ Đông Xuân 2017-2018, các tỉnh Nam bộ chuyển đổi cây trồng trên đất lúa đạt khoảng 16.500ha. Trong đó, đồng bằng sông Cửu Long đạt 16.000ha, Đông Nam bộ đạt 500ha. 

Cây trồng chuyển đổi chủ yếu là cây ngắn ngày như bắp, đậu phộng, đậu xanh, mè, rau đậu các loại… và cây ăn quả. Diện tích chuyển đổi trên đất lúa sang cây ăn quả như cam, bưởi, quýt, nhãn, xoài, chôm chôm, thanh long, sầu riêng… đang có xu hướng tăng mạnh do hiệu quả kinh tế cao. 

Trồng trái cây ở miền Tây đang có xu hướng tăng mạnh do hiệu quả kinh tế cao.

Điển hình, tại Vĩnh Long hiệu quả kinh tế một số cây ăn quả chuyển đổi trên đất lúa năm 2017 cho lợi nhuận như bưởi năm roi gần 670 triệu đồng/ha/năm, nhãn 465 triệu đồng, xoài 446 triệu đồng, cam sành 370 triệu đồng… 

Trong những năm qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương đã tập trung chỉ đạo quyết liệt về chuyển đổi cây trồng trồng trên đất lúa khó khăn nguồn nước. Tuy nhiên, vụ đông Xuân ở Đồng bằng sông Cửu Long không phải là mùa vụ chính để chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, nhất là các tỉnh thuộc tiểu vùng phù sa ngọt sông Tiền, sông Hậu. 

Theo Cục Trồng trọt, việc chuyển đổi cây trồng trên đất lúa giúp đa dạng hóa sản phẩm, phần lớn các cây trồng chuyển đổi có hiệu quả kinh tế cao hơn trồng lúa, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân.

Nông dân phá thế độc canh cây lúa, luân canh mùa vụ, cải tạo đất và hạn chế sâu bệnh. Cùng với đó, trước tình trạng biến đổi khí hậu, hạn hán ngày càng gia tăng, việc chuyển đổi này sẽ giúp tiết kiệm nước tưới. 

Tuy nhiên, hiện chưa có quy hoạch tập trung chi tiết cho vùng chuyển đổi đất lúa để xây dựng hệ thống thủy lợi tưới, tiêu phù hợp. Một số cây trồng cạn chuyển đổi có lợi thế cạnh tranh yếu do quy mô sản xuất nhỏ lẻ, cơ giới hoá khó khăn, chi phí lao động và vật tư đầu vào tăng, giá thành sản xuất cao. 

Chuyển đổi cây trồng trên đất lúa còn thiếu liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, chưa tập trung thành vùng sản xuất hàng hóa lớn, do vậy đầu ra sản phẩm chưa ổn định, chưa đảm bảo khâu tiêu thụ. Chính sách khuyến khích chuyển đổi cây trồng trên đất lúa chưa mạnh. Trong khi nông dân còn quen với tập quán sản xuất lúa và thiếu lao động nông nghiệp.