Mỹ sẽ tổ chức bầu cử tổng thống vào ngày 3/11

Theo Reuters, ngày 2/8, ông Mark Meadows còn cho biết Tổng thống Donald Trump nêu ra những mối quan ngại về hoạt động bỏ phiếu qua thư khi ông đưa ra ý kiến hoãn bầu cử Mỹ.

Trả lời phỏng vấn trong chương trình "Face the Nation" trên đài CBS, ông Meadows nói: "Chúng tôi sẽ tổ chức một cuộc bầu cử vào ngày 3/11 và Tổng thống sẽ giành chiến thắng".

Tổng thống Trump vốn không có quyền thay đổi ngày bầu cử bằng cách ban sắc lệnh hành pháp. Ảnh: Reuters

Trước đó, Tổng thống Donald Trump chỉ viết một câu tweet gợi ý về việc hoãn bầu cử tối 30/7 đã kéo vô vàn những tranh luận và nhiều bài viết đủ cảm xúc hỉ nộ ái ố trên báo chí Mỹ trong 24 giờ sau đó.

"Nếu tiến hành bỏ phiếu qua thư một cách phổ quát (khác với bỏ phiếu vắng mặt, cái mà tôi cho là tốt), bầu cử 2020 sẽ là cuộc bầu cử không chính xác và gian lận nhất trong lịch sử Mỹ, một sự xấu hổ cho đất nước này. Hoãn bầu cử đến khi người dân có thể bỏ phiếu đúng cách, an toàn và đáng tin cậy thì sao nhỉ???", tổng thống Trump viết vậy, gây ra bao tranh luận rùm beng.

Tuy nhiên hôm 31/7, ông lại đính chính rằng ông không hề muốn dời lại ngày bầu cử tổng thống và đổ lỗi cho truyền thông đã cố tình hiểu sai ý ông.

Hãng tin Bloomberg cho biết Tổng thống Trump vốn không có quyền thay đổi ngày bầu cử bằng cách ban sắc lệnh hành pháp. Quốc hội Mỹ có thể làm điều đó nếu họ muốn nhưng quá trình sẽ khó khăn.

Hiến pháp Mỹ trao cho các tiểu bang quyền lựa chọn "thời gian, địa điểm và cách thức" của các cuộc bầu cử. Và Quốc hội Mỹ có thể đặt ra các tiêu chuẩn quốc gia.

Kể từ năm 1845, Quốc hội Mỹ đã chọn Ngày bầu cử là ngày thứ ba đầu tiên sau ngày thứ hai đầu tiên của tháng 11. Việc chọn ngày như vậy là vết tích của một nền kinh tế nông nghiệp khi vụ thu hoạch mùa thu hoàn tất và các chuyến đi chợ trong các ngày thứ ba không bị cản trở.

Nhưng đôi lúc cũng có ai đó đề xuất đổi ngày bầu cử. Chẳng hạn, thượng nghị sĩ Jack Reed và dân biểu Louise Slaughter (cả hai đều là thành viên Đảng Dân chủ) từng đề xuất Đạo luật bỏ phiếu cuối tuần, đổi ngày bầu cử sang cuối tuần sau ngày thứ sáu đầu tiên của tháng 11. Tuy nhiên, đề xuất này đã "chết" tại Quốc hội Mỹ nhiệm kỳ trước.

Bloomberg đánh giá sẽ khó để lùi ngày bầu cử mà không vấp phải những hạn chót pháp lý và hiến pháp. Các tiểu bang của Mỹ cần thời gian để hoàn thành việc kiểm phiếu chính thức và xác nhận kết quả trước khi bổ nhiệm các thành viên của đại cử tri đoàn, được gọi là các đại cử tri (những người trực tiếp bầu ra tổng thống).

Theo luật, đại cử tri đoàn gặp mặt vào "ngày thứ hai đầu tiên sau ngày thứ tư thứ hai của tháng 12". Năm nay ngày đó rơi vào 14-12. Nếu không có cuộc bầu cử nào được tổ chức, sẽ tùy thuộc cơ quan lập pháp cấp bang quyết định cách thức bỏ phiếu của bang và họ có thể chọn ai. Và bước cuối cùng trong quá trình chọn ra tổng thống là tại Quốc hội Mỹ.

Đồng thời, cũng có một hạn chót mà không thể thay đổi nếu không sửa đổi hiến pháp. Đó là ngày tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20-1. Nhiệm kỳ của Tổng thống Trump sẽ kết thúc vào trưa 20-1-2021 dù bầu cử có được tổ chức hay không. 

Nếu sau thời điểm đó vẫn không có tổng thống hay phó tổng thống được chọn ra, chủ tịch Hạ viện Mỹ sẽ trở thành tổng thống. Hiện bà Nancy Pelosi - thành viên Đảng Dân chủ - đang là chủ tịch Hạ viện Mỹ nhưng sẽ có một cuộc bầu chọn chủ tịch mới vào tháng 1.