Masan toan tính điều gì khi chi 1.700 tỉ đồng thâu tóm 100% Vinacafé Biên Hòa?

Thương vụ ngàn tỉ

Ngày 5/12, Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan MSN) đã công bố việc Công ty TNHH MTV Masan Beverage (MB), công ty con của Công ty Cổ phần hàng tiêu dùng Masan (MCH) chào mua công khai toàn bộ cổ phần của Công ty Cổ phần VinaCafé Biên Hòa (VCF). Mức giá MB dự định chào mua là 202.000 đồng/cổ phiếu để tăng tỉ lệ sở hữu hiện có từ 68,5% lên 100%.

Chốt phiên giao dịch ngày 5/12, VCF tăng trần và đang có giá 215.000 đồng/cổ phiếu, khối lượng khớp lệnh là 1.110 cổ phiếu. Như vậy, mức giá MB đưa ra thấp hơn giá thị trường 13.000 đồng/cổ phiếu. Để mua hết 31,5% vốn điều lệ còn lại của VCF, ít nhất MSN phải chi ra 1.700 tỉ đồng.

Cơ cấu cổ đông hiện tại của VinaCafé Biên Hòa.

Hiện tại, cơ cấu cổ đông của VinaCafé khá cô đặc. Ngoài MSN nắm quyền chi phối với 68,5% cổ phần thì chỉ có một pháp nhân khác là Gaoling Fund. Gaoling Fund L.P đang sở hữu 6,5 triệu cổ phiếu, tương đương 24,5% cổ phần VCF. Đơn vị này mua cổ phiếu VCF cách đây 4 năm từ Tổng công ty Cà phê Việt Nam.

Còn lại, VCF có các cổ đông là cá nhân như Nguyễn Công Trung nắm 341.438 cổ phiếu VCF, tương đương 1,28% vốn điều lệ. Phạm Quang Vũ có 219.305 cổ phiếu (0,83% vốn điều lệ), Nguyễn Thanh Tùng 10.837 cổ phiếu (0.04% vốn điều lệ), Lê Quang Chín có 8.888 cổ phiếu (0.03% vốn điều lệ), Tô Hải giữ 3.337 cổ phiếu (0.01% vốn điều lệ).

Theo MB, việc tăng tỉ lệ sở hữu của Masan tại VCF dựa trên ý nghĩa chiến lược của ngành cà phê và cơ hội sinh lời cao cho cổ đông trong tương lai. Cụ thể, từ vị trí dẫn đầu trong ngành hàng cà phê hòa tan và sở hữu các thương hiệu mạnh như Vinacafé, Wake-up… Vinacafé Biên Hòa đã mở rộng thành công nhãn hiệu Wake-up 247 và đã khẳng định năng lực mở rộng ngành hàng thông qua đổi mới và nền tảng phân phối của Masan.

Masan cũng nhận định, cà phê và các sản phẩm từ cà phê sẽ là một trong các nền tảng trụ cột trong chiến lược phát triển ngành hàng đồ uống và tạo ra giá trị gia tăng cao cho ngành cà phê của Việt Nam.

Việc mua thêm khoảng 30% cổ phần của VCF, lợi nhuận của Masan dự kiến sẽ tăng lên do giảm cổ đông thiểu số. Ngoài việc giúp cải thiện đáng kể biên lợi nhuận thuần, giao dịch này còn mang lại dòng tiền lớn hơn và tinh giản bảng cân đối kế toán hợp nhất cũng như cấu trúc MSN.

Giao dịch này dự kiến sẽ hoàn tất vào quý I năm 2018 nếu Masan thâu tóm thành công và được các cơ quan quản lý Nhà nước phê duyệt.

VinaCafé Biên Hòa có xuất xứ từ một xưởng chế biến cà phê của ông Marcel Coronel, quốc tịch Pháp cùng vợ là bà Trần Thị Khánh. Năm 1968, hai vợ chồng ông Marcel Coronel khởi công xây dựng Nhà máy Cà phê CORONEL tại Khu Kỹ nghệ Biên Hòa, nay là Khu Công nghiệp Biên Hòa 1. Sau năm 1975, Nhà máy Cà phê CORONEL được đổi tên thành Nhà máy Cà phê Biên Hòa và được giao cho Tổng cục Công nghệ Thực phẩm quản lý.

Masan toan tính gì?

Không phải bây giờ mà từ năm 2010, Masan đã thèm khát VCF. Lúc đó, Masan đã đề nghị mua lại VinaCafé nhưng không thành công.

Trong chiến lược M&A của MSN, có 3 tiêu chí để Masan quyết định có mua một doanh nghiệp hay không. Thứ nhất là doanh nghiệp có tiềm năng. Thứ hai, bản thân Masan và doanh nghiệp đó có những giá trị bổ sung chứ không đối nghịch. Cuối cùng, doanh nghiệp đó có thể mua được. Và VinaCafé hội tụ đủ 3 yếu tố trên.

VinaCafé Biên Hòa sẽ trở thành công ty con, có vốn điều lệ 100% thuộc Masan vào quý I năm 2018

Về tiềm năng, VCF là nhãn hiệu cà phê hòa tan dẫn đầu tại Việt Nam với hơn 50% thị phần. VinaCafé cũng là sản phẩm tiêu dùng đại chúng, phù hợp với cơ cấu ngành hàng của Masan. VCF có thể tận dụng hệ thống gần 500.000 điểm bán lẻ của Masan để mở rộng thị trường. VinaCafé cũng là đối tượng có thể thâu tóm được.

Hồi năm 2012, để nắm hơn 50% cổ phần VCF, MSN phải nhờ một bên thứ ba là Công ty Cổ phần Chứng khoán Bản Việt gom cổ phiếu rồi bán lại cho Masan. Ngày 20/10/2011, VCF phát đi báo cáo về việc thay đổi cổ đông lớn, đánh dấu thời điểm Masan hoàn tất việc mua 50,11% cổ phần của Vinacafe Biên Hòa. Qua từng năm, MSN vẫn âm thầm gom cổ phiếu của VCF trên HOSE. Tính đến ngày 5/12, MSN đã nắm tới 68,5% vốn điều lệ của VinaCafé.

Hiện tại, thị trường cà phê hòa tan được xem là cuộc cạnh tranh tay ba giữa VinCafé Biên Hòa-Nestle-Trung Nguyên. Do đó, nhiều chuyên gia dự đoán sau thương vụ này Masan sẽ bánh bật hai đối thủ cạnh tranh để chiếm vị thế độc tôn ở vị trí cà phê hòa tan, giống như chuyện từng xảy ra với nước tương.

Tròn 6 năm Masan nắm quyền chi phối VCF, doanh thu của VinaCafé từ 2.115 tỉ đồng vào năm 2012 đã tăng lên 3.308 tỉ đồng vào năm 2016, tỉ lệ tăng trưởng hàng năm đạt 11,8%. Biên độ lợi nhuận gộp cũng tăng từ 27,6% lên 36,2% theo thời gian tương ứng.

Trong 3 năm qua, VCF không trả cổ tức cho cổ đông. Tuy nhiên, ngày 5/12 VinaCafé đã có Nghị quyết về việc tạm ứng cổ tức với mức 66.000 đồng/cổ phiếu. Với 26.579.135 cổ phiếu đang lưu hành, số tiền VCF chi trả cổ tức sẽ lên đến hơn 1.750 tỉ đồng. Số tiền này lấy từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, dự kiến khoảng 2.000 tỉ đồng tính đến ngày 31/12.