'Ma trận' làm giả... tem chống giả

Hiện TP.HCM chỉ có 10 công ty (CT) in được Sở Thông tin và Truyền thông (TT-TT) cấp phép in tem chống giả (TCG) trong khi đó có hàng trăm CT quảng cáo có thể in được tem này. Việc in tem không đúng theo hồ sơ, in giả TCG đang tiếp tay cho những doanh nghiệp (DN) làm ăn không chân chính lừa người tiêu dùng.

Cần gì có nấy

Công ty cổ phần Đ.T. (Q.Tân Bình) khẳng định là đối tác duy nhất của Trung tâm Kỹ thuật tài liệu nghiệp vụ của Bộ Công an, có chức năng in TCG. CT còn trưng ra hàng loạt giấy chứng nhận là hội viên Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam.

Liên lạc với nhân viên CT này, chúng tôi yêu cầu trên TCG phải có thương hiệu nổi tiếng về mỹ phẩm, nhân viên xua tay “không vấn đề gì” và không đòi hỏi bất kỳ giấy tờ gì liên quan đến tên sản phẩm.

Theo quy định, mỗi DN có thể tự in TCG theo mẫu riêng để bảo hộ thương hiệu. Hiện trên thị trường có TCG riêng của từng DN và TCG của Bộ Công an. TCG của DN sẽ có logo, chữ trên tem theo ý của DN nên có nhiều mẫu khác nhau hoặc theo mẫu tem của cơ sở in.

Riêng tem của Bộ Công an chỉ có một mẫu, trên tem có các chữ “Bộ Công an”, được phép sử dụng công nghệ vi in (sử dụng trong công nghệ in tiền), trong đó có một số chi tiết mà các máy in thông thường không thể in được.

Loại giấy để in tem chống hàng giả cũng chỉ Bộ Công an được sở hữu. TCG của DN do Sở TT-TT tỉnh/thành cấp phép, còn TCG của Bộ Công an do Bộ Công an tự thiết kế, in ấn và do Bộ TT-TT cấp phép.

DN được in TCG Bộ Công an khi có đủ thủ tục hợp lệ gồm: giấy phép kinh doanh (sao y), giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu (nếu có), giấy công bố sản phẩm, giấy chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật, giấy xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm, hợp đồng xuất nhập khẩu, vận đơn và tờ khai hải quan, đơn đề nghị cấp tem theo mẫu…

Tuy nhiên, chỉ cần qua tay những CT “lậu” thì không cần hồ sơ gì cũng in được TCG.

CT cổ phần truyền thông A.T.V. (Q.Tân Bình) “chuyên tư vấn miễn phí TCG Bộ Công an”, khi tư vấn cũng rao có bán TCG Bộ Công an, giá 350 đồng/tem, chỉ nhận khi khách đặt 20.000 tem trở lên.

“Miễn có đúng TCG Bộ Công an là được, sao cứ hỏi nhiều” - nhân viên CT này tỏ vẻ khó chịu khi được hỏi về nguồn gốc.

Doanh nghiệp chân chính và người tiêu dùng thiệt

Ông Nguyễn Viết Hồng - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Phát triển khoa học công nghệ Vina CHG, một trong những công ty in TCG được Sở TT-TT TP.HCM cấp phép - cho biết, TCG phải đáp ứng ba yêu cầu: được in bởi đơn vị được cơ quan quản lý cấp phép in tem chống giả, trên tem có công nghệ chống giả tiên tiến (không dễ dàng bị làm giả) và người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra.

Một CT được cấp phép in TCG đòi hỏi phải có mặt bằng xa khu dân cư, có đủ điều kiện bảo vệ môi trường, có đủ thiết bị để thực hiện việc in, người đứng đầu CT phải có trình độ cao đẳng trở lên về chuyên ngành in, có giấy chứng nhận bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý hoạt động in…

Hiện nhiều CT rao in TCG chỉ có giấy phép kinh doanh, giấy phép in ấn thông thường, không có chức năng in TCG theo quy định. Vì vậy, TCG được in tại các cơ sở không được cấp phép này không có tác dụng như TCG đúng nghĩa.

Các CT làm ăn không đàng hoàng đã sử dụng những loại tem của các cơ sở in chui này để “lòe” người tiêu dùng, gây thiệt hại cho người mua hàng và các CT làm ăn chân chính.

Chẳng hạn, CT cổ phần XNK TM dược phẩm Phú Long (Q.10, TP.HCM) nhập khẩu độc quyền thuốc trị viêm loét dạ dày từ Công ty Cipla (Ấn Độ) về Việt Nam phân phối gần 20 năm qua nhưng hiện sản phẩm của CT bị làm giả và trên sản phẩm giả có cả TCG của Bộ Công an khiến doanh số CT bị sụt giảm 1/3.

Để đối phó với “kẻ gian”, hiện trên mỗi sản phẩm của CT, có đến… 12 con TCG, mỗi tem sử dụng hai công nghệ, kèm theo thư ngỏ về việc dán TCG.

“Riêng chi phí in tem, thư ngỏ, mướn nhân viên dán tem cũng khiến giá thành đội lên khoảng 10.000 đồng/hộp thuốc, ảnh hưởng đến lợi nhuận của CT nhưng chúng tôi không còn cách nào khác” - đại diện CT này bức xúc.

Theo Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM, hầu như mặt hàng tiêu dùng nào cũng có tình trạng làm giả TCG.

Ông Phan Hoàn Kiếm - Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM - cho biết, chi cục từng phát hiện không ít lô hàng giả nhưng có TCG của Bộ Công an. “Hàng thật có TCG, hàng giả cũng có TCG, như vậy người tiêu dùng không biết đâu là hàng thật, hàng giả. Cuối cùng, chỉ có người tiêu dùng thiệt” - ông Kiếm lắc đầu.

Ông Bùi Văn Hoàng - chuyên viên phòng Xuất bản - in - phát hành Sở TT-TT TP.HCM - cho biết, bất cứ cơ sở in nào muốn in TCG cũng phải được Bộ TT-TT hoặc Sở TT-TT các tỉnh thành cấp phép. Nếu không có giấy phép hoạt động mà vẫn quảng cáo in TCG hoặc thực hiện việc in ấn này là sai phạm.

Được biết, Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an không liên kết, hợp tác với bất kỳ DN nào bên ngoài để in TCG. DN nào in dòng chữ “Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an” trên tem đều vi phạm bản quyền của Viện.

Theo ông Nguyễn Đức Thọ - Chánh thanh tra Sở TT-TT TP.HCM, việc xử phạt vi phạm hành chính và buộc khắc phục hậu quả, tịch thu và tiêu hủy tang vật đối với một số tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm trong hoạt động xuất bản, in đã góp phần răn đe và kéo giảm tình trạng in lậu, lợi dụng hoạt động in lậu để sản xuất kinh doanh hàng gian, hàng giả trên địa bàn TP.HCM trong thời gian vừa qua.

Tuy nhiên, ông Thọ cũng thừa nhận, việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật về in ấn vẫn còn hạn chế, dẫn đến việc nhiều cơ sở in chưa nắm được quy định pháp luật về lĩnh vực in, vô tình tiếp tay cho các đối tượng lợi dụng hoạt động in lậu để sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả.