Lệnh cấm dạy thêm của Trung Quốc phản tác dụng, thị trường chợ đen bùng phát

Theo Bloomberg, khi đó, chính quyền Bắc Kinh ban hành quy định mới rằng, tất cả các công ty dịch vụ giáo dục, cơ sở dịch vụ dạy thêm ngoài giờ theo chương trình giảng dạy chính của trường học sẽ trở thành các tổ chức phi lợi nhuận và không được phép cấp giấy phép hoạt động mới.

Các quy định mới cũng cấm việc dạy thêm ngoài giờ theo các môn học chính tại trường, đồng thời, cấm các chương trình giảng dạy từ xa tại nước ngoài hoặc có thuê người nước ngoài.

Mục tiêu gồm hai phần nhằm giảm bớt gánh nặng cho các gia đình, bao gồm cả học sinh làm việc quá sức và phụ huynh đang phải vật lộn để trả học phí, đồng thời hạn chế điều mà họ cho là "sự mở rộng vốn một cách vô trật tự" trong lĩnh vực đã trở thành ngành giáo dục trị giá 100 tỷ USD.

Chính phủ Trung Quốc kỳ vọng chính sách sẽ giảm bớt áp lực cho trẻ nhỏ và thúc đẩy bình đẳng xã hội. Nhưng thực tế diễn ra trái ngược với những kỳ vọng này. Không muốn chịu cảnh phá sản và biến mất, nhiều trung tâm đã ngầm chống lại chính sách.

Ngoài ra, đối với nhiều gia đình trung lưu, những nỗ lực đó đã có tác dụng ngược lại.

2 năm sau từ khi thực hiện chính sách "giảm kép" ở Trung Quốc - chiến dịch quy mô lớn nhằm loại bỏ áp lực học tập và thi cử cho học sinh phổ thông. Điều này đã khiến vô số công ty dạy kèm rơi vào cảnh thua lỗ hoặc phá sản trong một số trường hợp, đồng thời xóa sạch hàng tỷ USD khỏi giá trị thị trường của các công ty dạy kèm đã niêm yết, dẫn đến hàng chục nghìn người bị sa thải.

Tuy nhiên, các cuộc phỏng vấn với một số phụ huynh ở các thành phố bao gồm Thượng Hải và Thâm Quyến cho thấy rằng chi tiêu cho việc dạy kèm sau giờ học thực sự tăng lên đối với nhiều hộ gia đình, đặc biệt là kể từ khi bắt đầu kỳ nghỉ hè - kỳ nghỉ học đầu tiên kể từ khi kết thúc các hạn chế do COVID. 

Các bậc cha mẹ mong muốn cho con mình một khởi đầu thuận lợi trong giáo dục nói rằng họ đã tìm đến các dịch vụ gia sư chui, đắt đỏ đang mọc lên như nấm trên khắp đất nước.

Điều này cho thấy rằng 2 năm kể từ cuộc đàn áp, một trong những chính sách kinh tế và xã hội tiêu biểu của chính quyền Trung Quốc có thể đã không đạt được mục tiêu. Nó cũng nhấn mạnh những thách thức mà nước này phải đối mặt trong việc giải quyết một số trở ngại cơ cấu dài hạn, cụ thể là tỷ lệ sinh giảm và khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn.

Nhiều người đặt câu hỏi về tính hiệu quả của lệnh cấm như vậy khi hệ thống thi tuyển sinh, trong đó các trường trung học và cao đẳng nhận học sinh chỉ dựa trên điểm số của các bài kiểm tra mỗi năm một lần, vẫn còn phổ biến. Kỳ thi tuyển sinh đại học, còn gọi là "gaokao" nổi tiếng là cạnh tranh, với hơn 10 triệu học sinh tham gia kỳ thi mỗi năm. 

Vào được một trường đại học ưu tú thường có nghĩa là có nhiều cơ hội hơn để đảm bảo một công việc được trả lương cao, nghĩa là nhu cầu luyện thi vẫn rất cao.

"Gánh nặng của chúng tôi không hề giảm đi chút nào. Cô ấy mô tả cuộc cạnh tranh để vào trường tốt giống như "hàng ngàn quân và ngựa xô đẩy để vượt qua một cây cầu ván đơn", Sarah Wang, một bà mẹ 40 tuổi làm việc tại một công ty thương mại điện tử ở Thượng Hải, cho biết.

Giờ đây, cô ấy đã chi nhiều hơn 50% so với trước đây cho các buổi dạy kèm trực tiếp cho đứa con duy nhất của mình, một học sinh lớp năm. Khi con gái cô bắt đầu học trung học cơ sở và đăng ký những môn học khó hơn như vật lý, cô hy vọng học phí, hiện khoảng 300-400 nhân dân tệ (42-55 USD) mỗi buổi, sẽ tăng hơn nữa.

Các bậc cha mẹ thuộc tầng lớp trung lưu ở các vùng khác của Trung Quốc cũng nói về những trải nghiệm tương tự, với một số lý do thậm chí còn tăng giá cao hơn. Nhiều gia sư tư nhân từng dạy các lớp lớn do các công ty giáo dục lớn điều hành giờ dạy các nhóm nhỏ hơn, trong nhiều trường hợp là một thầy một trò, để tránh bị quan chức phát hiện. 

Theo phụ huynh và gia sư tư nhân, để bù đắp cho sự mất mát về số lượng học sinh, nhiều người đang tính phí cao hơn.

Cathy Zhu, một chuyên gia dịch vụ tài chính ở độ tuổi 40 tại Thượng Hải, cho biết học phí cho lớp dạy kèm toán của con trai cô đã tăng gần gấp đôi lên 300 nhân dân tệ (42 USD) mỗi buổi. Bà nói: "Chừng nào hệ thống tuyển sinh trung học và đại học còn tồn tại, hoàn toàn không có cách nào để đạt được mức 'giảm' như vậy".

Có một số lớp dạy kèm trực tuyến quy mô lớn, được cấp phép chính thức với giá cả phải chăng hơn nhiều. Nhưng nhiều lớp học trực tuyến này không phổ biến với các bậc cha mẹ thuộc tầng lớp trung lưu, những người lo lắng rằng họ không cung cấp hướng dẫn và giám sát đầy đủ.

Phí học thêm, hiện dễ dàng vượt quá 100.000 nhân dân tệ một năm ở các thành phố như Thượng Hải, hiện đang bị đổ lỗi là nguyên nhân làm trầm trọng thêm các vấn đề xã hội bao gồm tỷ lệ sinh thấp và bất bình đẳng ngày càng tăng. 

Theo các nhà phân tích, chi phí nuôi dạy con cái tăng cao cùng với giá nhà đất cao ngất ngưởng đang khiến những người trẻ tuổi không muốn kết hôn và sinh con. Các gia đình nghèo hơn không có khả năng chi trả cho việc học thêm, có khả năng khiến con cái họ gặp bất lợi ở trường học và sau này là sự nghiệp của chúng.

Cạnh tranh về gaokao và sự mở rộng chóng mặt của các trường đại học trong nước trong hai thập kỷ qua cũng dẫn đến tình trạng dư thừa sinh viên tốt nghiệp mà không có kỹ năng nghề thực tế mà nhiều nhà tuyển dụng cần. Sinh viên tốt nghiệp đại học ở Trung Quốc đang ngày càng khó tìm được công việc văn phòng trong bối cảnh nền kinh tế đang đi xuống. Trước tình trạng thanh niên thất nghiệp tăng vọt, chính phủ đã kêu gọi đẩy mạnh đào tạo nghề.

"Đó là hậu quả của việc mở rộng hệ thống giáo dục đại học một cách tràn lan và không bền vững nhằm đáp ứng mong muốn của các bậc cha mẹ là con cái họ không phải bươn chải kiếm sống", Andy Xie, một nhà phân tích độc lập và cựu trưởng bộ phận kinh tế châu Á của Morgan Stanley tại Hồng Kông, cho biết trong một chuyên mục xuất bản trong tháng này . "Giải pháp là điều chỉnh kỳ vọng của cha mẹ".

Đàn áp và lách luật

Việc siết chặt giáo dục tư nhân là một phần trong kế hoạch tăng cường giám sát các doanh nghiệp của Bắc Kinh, bao gồm các công ty công nghệ lớn như Ant Group và Tencent.

Có những dấu hiệu cho thấy các nhà hoạch định chính sách đang bắt đầu lùi lại một số hạn chế trước đây trong một nỗ lực rõ ràng nhằm tăng cường niềm tin của các doanh nhân khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trì trệ. 

Hôm 19/7, Chính phủ cho biết họ sẽ đối xử với các công ty tư nhân giống như các doanh nghiệp nhà nước. Đối với khu vực tư nhân được theo dõi chặt chẽ trên thị trường toàn cầu và thông báo này được coi là ví dụ mới nhất về sự thay đổi.

Tuy nhiên, hầu hết các nhà phân tích cho biết động thái này, trong khi phản ánh sự háo hức muốn củng cố niềm tin kinh doanh sau những hạn chế làm tê liệt đại dịch, không thể hiện sự đảo ngược chính sách đáng kể.

Khi kỳ nghỉ hè bắt đầu vào đầu tháng này, có rất ít dấu hiệu thay đổi khi các bậc phụ huynh trên khắp Trung Quốc tìm kiếm gia sư để giúp học tập trong kỳ nghỉ học. Bên cạnh học phí cao, phàn nàn phổ biến của phụ huynh là khó tìm được gia sư có trình độ trong khi không có thông tin công khai về bằng cấp của giáo viên.

Trong một tòa nhà thương mại xây bằng gạch đỏ ở quận Tĩnh An, trung tâm thành phố Thượng Hải vào một ngày cuối tuần gần đây, một nhà báo của Bloomberg đã chứng kiến rất nhiều phụ huynh nói chuyện với nhân viên của một công ty dạy kèm tư nhân, hỏi về chương trình giảng dạy và trình độ của giáo viên. 

Trong một nỗ lực rõ ràng để phá vỡ các quy định, các tờ rơi tiếp thị của công ty đã dán nhãn lớp toán học của mình là "tư duy", trong khi lớp tiếng Trung Quốc được gọi là "ngôn ngữ học văn học". Học phí được niêm yết vào khoảng 300-500 nhân dân tệ mỗi buổi.

Khi chiến dịch sắp bước sang năm thứ hai vào tuần tới, các nhà chức trách trên khắp đất nước đang tăng cường giám sát lĩnh vực dạy thêm. Trong một báo cáo gần đây, Nhật báo Giáo dục Trung Quốc do nhà nước điều hành đã cảnh báo về việc các gia sư tham gia vào các dịch vụ học thuật bất hợp pháp được ngụy trang dưới các chương trình ngoại khóa như ca hát hoặc vẽ tranh.

Tại Hợp Phì, thủ phủ của tỉnh An Huy phía đông, chính quyền địa phương đã thực hiện 77 cuộc đột kích vào các cơ sở giáo dục vào ngày 28/6, theo báo cáo của People's Daily.

Nhiều người trong số những người vi phạm các quy tắc đang hoạt động trong các khách sạn và tòa nhà chung cư, thực hiện dạy kèm theo chương trình giảng dạy dưới nhãn hiệu như "tư vấn giáo dục", báo cáo cho biết.

Giang Tô, một tỉnh ven biển giàu có giáp với Thượng Hải, gần đây đã gia hạn chiến dịch trấn áp các lớp dạy thêm bất hợp pháp được ngụy trang dưới hình thức "quản gia" hoặc "tư vấn", truyền thông nhà nước đưa tin. Chiến dịch trong hai năm qua đã cắt giảm số lượng các công ty dạy thêm sau giờ học trong tỉnh từ gần 9.000 xuống chỉ còn 205. 

Tỉnh Phúc Kiến phía đông nam gần đây đã phát động một cuộc đàn áp tương tự, huy động các ủy ban khu phố tiến hành kiểm tra các hoạt động dạy thêm, bao gồm cả các trại hè. Nó cũng kêu gọi mọi người liên hệ với các văn phòng chính phủ để báo cáo việc dạy thêm bất hợp pháp.

Những gia sư bất hợp pháp như vậy bao gồm cả giáo viên trường công làm thêm ngoài giờ sau giờ học.

"Hầu hết trong số họ cũng có một khoản thế chấp và con cái phải chăm sóc", Lily, người từng tuyển dụng sinh viên cho các chương trình luyện thi ở nước ngoài của New Oriental Education ở An Huy, cho biết. Cô hiện đang điều hành một doanh nghiệp dạy kèm tiếng Anh cho học sinh chuẩn bị đi du học và biết các giáo viên trong trường kiếm thêm đồng lương ít ỏi bằng cách làm gia sư riêng. "Họ không thể bỏ cuộc chỉ vì lệnh cấm".

(Nguồn: Bloomberg)

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin