Lần thứ 3, TP.HCM phải tạm ứng tiền để trả cho nhà thầu thi công tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên

Ngày 15/12, UBND TP.HCM đã giao Sở Tài chính và Kho bạc Nhà nước TP.HCM phối hợp Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM bố trí đủ vốn từ ngân sách để tạm ứng thanh toán cho các nhà thầu xây dựng tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên. Việc tạm ứng vốn để dự án thi công đảm bảo tiến độ trong thời gian chờ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ bổ sung vốn từ ngân sách Trung ương. 

Theo Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, do việc cấp vốn từ Trung ương chậm trễ đã khiến dự án có nguy cơ bị tạm dừng và khó hoàn thành đúng tiến độ để đưa vào sử dụng trong năm 2020. Dự án đầu tư tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên có tổng mức đầu tư ban đầu 1,09 tỉ USD nhưng sau đó được điều chỉnh lên 2,49 tỉ USD.

Trước đó, hồi đầu tháng 11 UBND TP.HCM có văn bản gửi Bộ Tài chính đề nghị tiếp tục hỗ trợ giải ngân để hoàn trả tạm ứng cho ngân sách TP.HCM để giải quyết tình hình khó khăn về nguồn vốn ODA tại dự án xây dựng tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên.

Tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên liên tục bị thiếu vốn, có nguy cơ làm chậm dự án.

Ở văn bản này, TP.HCM cũng nói rõ trong khi chờ Bộ Kế hoạch Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ quyết định bổ sung kế hoạch vốn ODA cấp từ ngân sách Trung ương năm 2017 cho tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên và để đạt mục tiêu hoàn thành dự án vào năm 2020, UBND TP.HCM đã tiếp tục tạm ứng vốn nhằm giải quyết khó khăn cho dự án.

TP.HCM cam kết chịu trách nhiệm chỉ đạo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM và các đơn vị có liên quan kiểm soát thanh toán chặt chẽ, đảm bảo không thanh toán trùng lắp và không làm tăng chi phí ngân sách Nhà nước, thực hiện hoàn trả tạm ứng cho ngân sách TP.HCM ngay sau khi có kế hoạch vốn từ ngân sách Trung ương, không phát sinh các rủi ro về thanh toán cũng như làm tăng chi phí dự án.

Đối với việc thanh toán 422 tỉ đồng bằng VNĐ, TP.HCM giao Ban Quản lý Đường sắt đô thị tiếp tục thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính và đề nghị Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) hoàn vốn cho ngân sách TP.HCM nhưng đến nay Bộ Tài chính vẫn chưa giải ngân.

Tuy nhiên, trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch Đầu tư xác định trách nhiệm làm chậm giải ngân vốn từ Trung ương cấp cho TP.HCM là do TP.HCM hiểu sai chỉ đạo và các bộ ngành liên quan chưa giám sát chặt chẽ trong điều chỉnh vốn đầu tư, triển khai dự án. 

Do vậy, Bộ Kế hoạch Đầu tư đã kiến nghị giao Bộ Giao thông Vận tải phối hợp với UBND TP.HCM, Bộ Tài chính rà soát việc điều chỉnh tổng mức đầu tư, xác định rõ giá trị vay vốn vay của dự án metro Bến Thành-Suối Tiên rồi báo cáo Chính phủ xem xét và trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 5/2018 để phê duyệt tổng mức đầu tư, làm căn cứ triển khai dự án.

Dự án Metro Bến Thành-Suối Tiên có tổng vốn 2,49 tỉ USD, tương đương hơn 47.000 tỉ đồng và được khởi công tháng 8/2012. Tuyến metro này dài gần 20km đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức của TP.HCM và huyện Dĩ An của tỉnh Bình Dương. Trong đó 2,6km đi ngầm với 3 nhà ga và hơn 17km trên cao với 11 nhà ga. Công trình dự kiến đưa vào khai thác năm 2020.

Theo Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM, trong năm 2017 nhu cầu vốn để xây dựng tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên là 5.442 tỉ đồng nhưng mới được giao 2.119 tỉ đồng, đáp ứng 36% và còn thiếu 3.303 tỉ đồng. Đối với phần vốn trung hạn từ 2016-2020, nhu cầu vốn cho dự án metro Bến Thành-Suối Tiên là 20.930 tỉ đồng nhưng cũng chỉ được giao 7.500 tỉ đồng, đáp ứng 39% và còn thiếu 13.430 tỉ đồng.

UBND TP.HCM đã 3 lần phải tạm ứng vốn ngân sách với tổng số tiền 2.300 tỉ đồng để trả nợ nhà thầu xây dựng tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên trong khi chờ bổ sung kế hoạch vốn ODA từ Trung ương. Lần thứ nhất vào cuối năm 2016, TP.HCM tạm ứng khoảng 600 tỉ đồng tiền ngân sách TP.HCM cho các nhà thầu thanh toán tiền cho công nhân, các nhà cung cấp vật tư...  

Đến tháng 7/2017, tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên tiếp tục nợ nhà thầu hơn 500 tỉ đồng. Các nhà thầu đã gửi thư xin giãn tiến độ và có thể sẽ cho công nhân nghỉ nếu TP.HCM không trả số tiền trên. Hồi cuối tháng 8/2017, TP.HCM tiếp tục tạm ứng 500 tỉ đồng để trả nợ.

Đến ngày 15/12/2017 và cũng là lần thứ 3, Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM phải xin ứng vốn để trả cho nhà thầu.