“Lách” thuế cả trăm tỷ đồng, vì sao Nguyễn Kim không bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Chiêu “lách” thuế

Theo tìm hiểu, hơn 10 năm qua, năm nào nhân viên cũng ủy quyền cho công ty quyết toán thuế đầy đủ. Thế nhưng, điện máy Nguyễn Kim đã “lách” thuế thu nhập cá nhân (TNCN) bằng cách chuyển từ tiền lương chức danh, tiền thưởng thành tiền tăng ca, làm thêm giờ…

Chẳng hạn, với thành viên giữ vị trí tổng giám đốc và phó tổng giám đốc cao cấp, mức lương của các vị trí này vào khoảng 300 triệu đồng/tháng. Nếu căn cứ vào biểu thuế lũy tiến từng phần thì số thuế TNCN phải nộp hàng tháng lên đến 95,15 triệu đồng, nhưng Nguyễn Kim chỉ tính thuế trên phần lương cơ bản là 30 triệu đồng. Phần chênh lệch 270 triệu đồng/tháng được chuyển sang tiền tăng ca.

Nguyễn Kim có trên 5.000 lao động, nhưng các khoản tiền thưởng hàng quý, hàng năm của nhân viên được chuyển thành lương ngoài giờ nhằm né thuế phần chênh lệch.

Tương tự, với chức danh giám đốc và phó giám đốc trung tâm, số tiền lương thực lãnh vào khoảng 45-55 triệu đồng/tháng nhưng Nguyễn Kim chỉ khai thuế với lương cơ bản là 12 triệu đồng/tháng, số tiền chênh lệch 33-43 triệu đồng được chuyển thành lương tăng ca để né thuế. Với các chức danh trưởng phòng trực tiếp, trưởng phòng gián tiếp có mức lương từ 16-18,5 triệu đồng/tháng cũng được áp dụng lương cơ bản để “né” thuế TNCN.

Ngoài ra, các khoản tiền thưởng hàng quý, hàng năm của hàng ngàn nhân viên siêu thị điện máy này cũng được Nguyễn Kim chuyển thành lương ngoài giờ nhằm né thuế phần chênh lệch.

Được biết, Nguyễn Kim có trên 5.000 lao động. Trong đó, các chức danh như tổng giám đốc, phó tổng giám đốc cao cấp (9 người), giám đốc trung tâm 36 người, phó giám đốc trung tâm 15 người, trưởng phòng trực tiếp 32 người, trưởng phòng gián tiếp 98 người, chuyên viên chuyên trách 337 người. Do vậy, chỉ riêng số thuế thu nhập cá nhân mà điện máy Nguyễn Kim đã trốn nộp cho ngân sách đã hơn 100 tỷ đồng.

Nhiều nhân viên của Nguyễn Kim cũng đang khiếu nại việc thanh tra và xử phạt của cơ quan thuế chưa đầy đủ khi các hoạt động phát hành cổ phiếu thưởng cho nhân viên chưa được kê khai. Cụ thể năm 2014, điện máy Nguyễn Kim dù chưa lên sàn chứng khoán đã ra quyết định thưởng cho nhân viên bằng cổ phiếu, được quy đổi là 50.000 đồng/cổ phiếu (mệnh giá 10.000 đồng). Các hoạt động này vẫn không được kê khai đúng theo quy định.

Chỉ là “kê khai sai”???

Trả lời câu hỏi phóng viên về việc Nguyễn Kim kê khai thuế không đúng ảnh hưởng thế nào đến Cục thuế, và có hình thức xử phạt nào khác ngoài phạt hành chính? Ông Lê Duy Minh, Cục Phó Cục Thuế TP.HCM cho rằng hành vi này không ảnh hưởng hay thiệt hại gì. Qua xem xét hồ sơ giấy tờ thì có thể thấy Nguyễn Kim hiểu luật không đúng nên kê khai sai. Do đó chỉ phạt về hành vi khai sai thôi.

Nguyễn Kim bị Cục thuế TPHCM truy thu thuế gần 150 tỷ đồng do “lách” thuế nhiều năm.

“Cơ chế của mình là doanh nghiệp tự khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm. Tuy nhiên hồ sơ này có nguồn từ đơn tố cáo của cá nhân. Nhưng khi kiểm tra thì thấy họ kê khai chưa đúng nên yêu cầu điều chỉnh lại. Vì thế Nguyễn Kim không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Trường hợp có hành vi che giấu, giả mạo hay để ngoài sổ sách thì mới phạt hành vi trốn thuế” – ông Minh nói.

Được biết, Nguyễn Kim đang có văn bản xin ý kiến của Tổng cục Bộ tài chính. Lãnh đạo Cục thuế TPHCM xác nhận về thông tin và cho biết, về quan điểm thì Cục vẫn ra quyết định xử lý vì hết thời gian, đã thanh tra kiểm tra xong nên cơ quan thuế phải ra quyết định xử lý. Còn khi Bộ Tài chính chỉ đạo như thế nào thì Cục sẽ xem xét.

Trong các ngày từ 9-11/7, chúng tôi đã nhiều lần liên lạc với bộ phận truyền thông của Điện máy Nguyễn Kim thì đều không nhận được câu trả lời.

Đại diện BHXH quận 1 cho biết mới nghe thông tin do báo chí phản ánh Nguyễn Kim bị truy thu thuế gần 150 tỷ đồng, trong đó có thể có cả tiền BHXH. BHXH quận 1 đã báo cáo thành phố để thành phố có ý kiến chỉ đạo về vấn đề này.

Theo LS-TS Bùi Quang Tín, giảng viên Trường ĐH Ngân hàng TPHCM, Điều 200 của Bộ luật Hình sự mới quy định về tội trốn thuế, về mặt chủ quan thì cá nhân hay pháp nhân trốn thuế phải có tính cố ý, hoặc phải có hành vi gian dối. Cho nên phải xem xét Nguyễn Kim về mặt chủ quan thì tính cố ý tới đâu, cố ý hay vô ý, có gian dối hay không. Việc chứng minh này chỉ có cơ quan Cảnh sát Điều tra chứng minh được qua các hồ sơ sổ sách. “Hiện nay thì pháp luật của chúng ta đã cởi mở hơn rồi, so với Bộ luật Hình sự cũ thì Bộ luật Hình sự mới quy định khi xét về mặt xử phạt, cá nhân vi phạm điều 200 của Bộ luật Hình sự mới thì có thể lựa chọn giữa bị phạt tiền, số tiền với cá nhân trốn thuế hơn 1 tỷ thì có thể bị phạt tối đa 4,5 tỷ hoặc chọn bị phạt tù từ 2-7 năm. Riêng với pháp nhân vi phạm thì số tiền phạy tối đa là 10 tỷ hoặc bị tạm ngưng hoạt động tối đa là 3 năm”, ông Tín cho hay.