Kinh tế thế giới sẽ như thế nào sau đại dịch COVID-19?

Cuộc khủng hoảng đã làm lộ ra kiến trúc, sai sót và các lỗi của hệ thống. Đại dịch hiện nay thực sự là một cơn địa chấn. Tuy nhiên, vẫn còn phải chờ xem liệu lần này mọi thứ có diễn ra giống như trước hay không.

Toàn cầu hóa với chủ nghĩa tự do kiểu mới là một nhu cầu của chủ nghĩa tư bản. Sự cạn kiệt ý tưởng của mô hình Keynes khiến cho kỳ vọng về lợi nhuận tại các nước phát triển là khá ít ỏi. Họ đang phải dịch chuyển ngành sản xuất công nghiệp sang các nước có chi phí nhân công thấp, được xem như là các nhà thầu phụ.

Đại dịch COVID-19 đã khiến nền kinh tế thế giới bị tê liệt, khủng hoảng nghiêm trọng.

Với chiến lược phi công nghiệp hóa, các nước công nghiệp hướng sự tập trung vào dịch vụ trong khi vẫn giữ các ngành công nghiệp quân sự, các ngành công nghệ cao và nông nghiệp. Thực trạng đó đã khiến dòng dịch chuyển việc làm trong ngành công nghiệp cùng sự bấp bênh ở một số ngành khác đã khiến sức mua giảm, và tình trạng này cần được hỗ trợ bởi tín dụng.

Trong khi đó, sự thịnh vượng của lĩnh vực tài chính và chủ nghĩa tiêu dùng cho phép “sự yên ổn xã hội” được cứu vớt.

Công trình toàn cầu hóa giống như một ngôi nhà được xếp bằng các quân bài. Hệ thống này vận hành nhờ vào tín dụng và dịch chuyển từ bong bóng này sang bong bóng khác theo sự sắp xếp thông minh của các thầy phù thủy về tài chính.

Cuộc khủng hoảng năm 2008 gióng lên hồi chuông thực tế gay cấn. Thế giới chỉ thoát được nhờ vào việc bơm một lượng tiền khổng lồ để tái cấp vốn cho các ngân hàng - những thủ phạm chính gây ra khủng hoảng và mọi thứ lại tái diễn, dù với tốc độ chậm hơn. Các quốc gia, doanh nghiệp và cá nhân đang ngập trong nợ.

Lối thoát của cuộc khủng hoảng cho thấy phiên bản tiếp theo, vì tình trạng nợ nần khó có thể chống đỡ được trong dài hạn. Và COVID-19 xuất hiện ngay sau đó. Thay vì các ngân hàng, giờ đây các doanh nghiệp và các cá nhân là những đối tượng cần được cứu khẩn cấp vào năm 2020.

Một sòng bạc khách sạn Flamingo ở Las Vegas, Nevada, Mỹ vắng lặng vì COVID-19. Ảnh: REUTERS

Hậu khủng hoảng liệu có giống nhau?

Tại châu Âu, các nhà lãnh đạo cùng hòa giọng ca ngợi tiến trình toàn cầu hóa, nói về việc dịch chuyển các công ty, tái công nghiệp hóa, tái cấu trúc nền công nghiệp và quốc hữu hóa. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump lại được bầu để hồi hương các doanh nghiệp về Mỹ. Kết quả đạt được còn rất khiêm tốn, bởi điều kiện tiên quyết là giảm giá nhân công và chấp nhận mức sống thấp hơn – chính là những yếu tố gây bất ổn xã hội. 

Người ta đang nói về một chủ nghĩa toàn cầu hóa tự do mới. Việc tái quốc hữu hóa trong các nền kinh tế sẽ đòi hỏi phải quốc hữu hóa các công ty, tài sản tư nhân tuân theo quy luật về lợi nhuận. "Những thỏa thuận mới" là hoàn toàn khả thi và chúng giúp thúc đẩy các nền kinh tế thông qua đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng công cộng dưới sự kiểm soát của các chính phủ.

Trong cả hai trường hợp, "mô hình" tự do sẽ chiếm ưu thế. Nếu không, khi sự rung lắc qua đi, người ta sẽ có xu hướng trở lại xu hướng toàn cầu hóa thời trước COVID-19.

Dù là ý tưởng được chấp nhận rộng rãi, chủ nghĩa toàn cầu hóa tự do mới không làm mất đi vai trò của Nhà nước. Trên thực tế, toàn cầu hóa sẽ khiến nhà nước phục vụ cho các nhu cầu của nó. Thông qua quốc gia hóa và địa phương hóa, toàn cầu hóa tiếp nhận sự chuyển tiếp của các thế lực siêu quốc gia có khả năng hỗ trợ lại cho chính quá trình này.

Chủ quyền quốc gia bị hao hụt nhân danh sự phụ thuộc lẫn nhau và phương thức "quản trị" toàn cầu. Điều đó cho thấy người ta luôn có xu hướng sử dụng phương thức này trong thời khủng hoảng. Và khủng hoảng đã trở lại vào năm 2008.

Một thực tế mới được ghi nhận trong năm 2020 với việc nổi lên nhiều tham vọng phục hồi chủ quyền. Tại châu Âu, nó như một cái bẫy với tên gọi giới hạn chung về thâm hụt ngân sách và nợ công, đến mức sự nghi ngờ bao trùm tương lai hội nhập châu Âu và đồng euro.

Những từ có nội dung 'Chủ nghĩa tư bản là virus' được nhìn thấy tại một tòa nhà bỏ hoang khi sự lây lan của coronavirus vẫn tiếp diễn ở New Orleans, Louisiana. Mỹ. Ảnh: REUTERS

Việc mọi người đều hành động vì chính bản thân mình trước đại dịch COVID-19 đã quét sạch những bài diễn văn hùng tráng nói về sự hợp tác. Các quốc gia sẽ không dễ gì để đứng chung một hàng khi mà đại dịch còn chưa được khống chế. Phần còn lại của vở kịch sẽ phụ thuộc vào kết quả tái cân bằng quốc tế.

Cuộc khủng hoảng COVID-19 là một khoảnh khắc trong cuộc đấu tranh giành quyền bá chủ toàn cầu giữa Mỹ và Trung Quốc. Ngược lại mọi kỳ vọng, toàn cầu hóa tưởng chừng tập trung vào Mỹ nay lại đang chuyển sang thành lợi thế của Trung Quốc, nước vẫn giữ được độc lập, trở thành khu hội thảo của thế giới và nâng cao chuỗi giá trị và phân khúc công nghệ. 

Khi các nền kinh tế phương Tây đình trệ, Trung Quốc phát triển, đưa tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này lên mức gần ngang với Mỹ. Giờ đây được coi là một đối thủ, Trung Quốc bắt đầu chịu áp lực từ năm 2011 và ông Trump giờ đang đẩy mạnh. Trên thực tế, những bài hùng biện chống toàn cầu hóa của ông Trump lại chính là ý chí và lời khẳng định về ưu thế của nước Mỹ trong toàn cầu hóa.

Đối mặt với đại dịch, tính hiệu quả của Trung Quốc đối lập với sự bất cẩn và nghiệp dư ở nhiều nơi mà đi đầu là nước Mỹ. Những người tự đặt mình làm mẫu hình đã bộc lộ những thiếu sót rõ ràng. Chẳng những không giúp các đồng minh, Mỹ chỉ chăm chăm lo lắng cho bản thân họ.

Nếu không có gì thay đổi, cuộc khủng hoảng là tín hiệu báo sự tiến gần của ngày chuyển giao vị trí đứng đầu trên thế giới. Các quốc gia đang ôn lại các vấn đề cơ bản về chủ quyền sẽ ít có khả năng ở lại trong không gian đồng minh của Mỹ. Một giai đoạn đánh dấu quá trình tái tổ chức ở tầm quốc tế rất có thể là một trong những hiệu ứng hệ lụy của đại dịch COVID-19.

Thống kê tình hình dịch bệnh COVID-19

VIỆT NAM

1405

CA NHIỄM

35

CA TỬ VONG

1252

CA PHỤC HỒI

THẾ GIỚI

74.034.352

CA NHIỄM

1.646.692

CA TỬ VONG

52.025.064

CA PHỤC HỒI

Nơi khởi bệnh	Nhiễm bệnh	Tử vong	Phục hồi
Đà Nẵng	412	31	365
Hà Nội	174	0	167
Hồ Chí Minh	144	0	123
Quảng Nam	107	3	101
Bà Rịa - Vũng Tàu	69	0	65
Khánh Hòa	64	0	29
Bạc Liêu	50	0	48
Thái Bình	38	0	35
Hải Dương	32	0	29
Ninh Bình	32	0	28
Đồng Tháp	24	0	21
Hưng Yên	23	0	22
Thanh Hóa	21	0	19
Quảng Ninh	20	0	20
Bắc Giang	20	0	20
Hoà Bình	19	0	19
Vĩnh Phúc	19	0	19
Nam Định	15	0	15
Bình Dương	12	0	12
Cần Thơ	10	0	10
Bình Thuận	9	0	9
Bắc Ninh	8	0	8
Đồng Nai	7	0	4
Quảng Ngãi	7	0	7
Hà Nam	7	0	5
Quảng Trị	7	1	6
Tây Ninh	7	0	7
Trà Vinh	5	0	5
Lạng Sơn	4	0	4
Hà Tĩnh	4	0	4
Hải Phòng	3	0	3
Ninh Thuận	3	0	2
Thanh Hoá	3	0	2
Phú Thọ	3	0	3
Đắk Lắk	3	0	3
Thừa Thiên Huế	2	0	2
Lào Cai	2	0	2
Thái Nguyên	1	0	1
Cà Mau	1	0	1
Kiên Giang	1	0	1
Bến Tre	1	0	1
Lai Châu	1	0	1
Hà Giang	1	0	1

Quốc Gia	Nhiễm bệnh	Tử vong	Phục hồi
United States	17.159.794	311.316	10.015.012
India	9.933.997	144.144	9.456.552
Brazil	6.974.258	182.854	6.067.862
Russia	2.734.454	48.564	2.176.100
France	2.391.447	59.072	179.087
Turkey	1.898.447	16.881	1.661.191
Italy	1.888.144	66.537	1.175.901
United Kingdom	1.888.116	64.908	0
Spain	1.771.488	48.401	0
Argentina	1.510.203	41.204	1.344.300
Colombia	1.444.646	39.356	1.328.430
Germany	1.388.184	23.916	1.025.000
Mexico	1.267.202	115.099	938.089
Poland	1.159.901	23.914	892.650
Iran	1.131.077	52.883	844.430
Peru	987.675	36.817	922.314
Ukraine	919.704	15.744	535.417
South Africa	873.679	23.661	764.977
Netherlands	639.746	10.246	0
Indonesia	636.154	19.248	521.984
Belgium	611.422	18.178	41.973
Czech Republic	594.148	9.882	516.786
Iraq	578.916	12.636	513.405
Chile	576.731	15.959	549.852
Romania	571.749	13.862	469.499
Bangladesh	495.841	7.156	429.351
Canada	477.353	13.702	388.018
Philippines	452.988	8.833	419.282
Pakistan	445.977	9.010	388.598
Morocco	403.619	6.711	362.911
Switzerland	394.453	6.316	311.500
Israel	363.287	3.030	340.145
Saudi Arabia	360.335	6.080	351.192
Portugal	358.296	5.815	283.719
Sweden	348.585	7.802	0
Austria	330.343	4.764	291.042
Hungary	288.567	7.381	83.940
Serbia	282.601	2.482	31.536
Jordan	267.585	3.465	230.274
Nepal	250.916	1.743	238.569
Ecuador	202.356	13.896	177.951
Georgia	198.387	1.922	167.281
Panama	196.987	3.411	164.855
United Arab Emirates	188.545	626	165.749
Azerbaijan	187.336	2.050	122.859
Bulgaria	184.287	6.005	87.935
Japan	184.042	2.688	155.547
Croatia	183.045	2.870	157.773
Belarus	165.897	1.291	143.373
Dominican Republic	156.585	2.372	121.988
Costa Rica	154.096	1.956	121.031
Armenia	150.218	2.556	128.694
Lebanon	148.877	1.223	104.207
Bolivia	147.716	9.026	126.720
Kuwait	146.971	913	142.909
Kazakhstan	143.735	2.147	128.218
Qatar	141.417	242	139.042
Slovakia	139.088	1.309	101.584
Guatemala	130.828	4.510	119.288
Moldova	130.329	2.650	112.677
Greece	127.557	3.870	9.989
Oman	126.835	1.480	118.736
Egypt	122.609	6.966	105.450
Denmark	119.779	975	83.801
Ethiopia	117.542	1.813	96.307
Palestine	115.606	1.048	90.952
Honduras	114.943	3.001	52.392
Tunisia	113.241	3.956	86.801
Myanmar	111.900	2.346	90.453
Venezuela	108.480	965	103.271
Bosnia Herzegovina	103.232	3.511	68.245
Slovenia	100.389	2.190	77.453
Lithuania	99.869	907	43.379
Paraguay	95.353	1.991	67.953
Algeria	93.065	2.623	61.307
Kenya	92.853	1.614	74.403
Libya	92.577	1.324	62.720
Bahrain	89.444	349	87.490
Malaysia	87.913	429	72.733
China	86.770	4.634	81.821
Kyrgyzstan	78.151	1.317	71.270
Ireland	76.776	2.134	23.364
Macedonia	75.597	2.194	51.493
Uzbekistan	75.396	612	72.661
Nigeria	74.132	1.200	66.494
Singapore	58.353	29	58.238
Ghana	53.386	327	52.048
Albania	50.637	1.040	26.381
Afghanistan	49.970	2.017	38.648
South Korea	45.442	612	32.947
El Salvador	42.397	1.219	38.481
Luxembourg	42.250	418	33.486
Montenegro	42.148	597	32.097
Norway	42.077	402	34.782
Sri Lanka	34.447	157	25.652
Finland	31.870	472	22.500
Uganda	28.733	225	10.070
Australia	28.056	908	25.690
Latvia	27.495	382	18.153
Cameroon	25.359	445	23.851
Sudan	21.864	1.372	12.667
Ivory Coast	21.775	133	21.335
Estonia	19.271	160	12.117
Zambia	18.456	369	17.635
Madagascar	17.587	259	16.992
Senegal	17.336	352	16.349
Namibia	17.276	164	15.196
Mozambique	17.143	145	15.241
Angola	16.362	372	8.990
French Polynesia	15.870	97	4.842
Cyprus	15.789	84	2.057
Congo [DRC]	14.930	364	12.859
Guinea	13.474	80	12.727
Maldives	13.392	48	12.760
Botswana	12.873	38	10.456
Tajikistan	12.815	89	12.253
French Guiana	12.026	71	9.995
Jamaica	11.907	276	8.371
Zimbabwe	11.522	310	9.599
Mauritania	11.431	236	8.248
Malta	11.415	180	9.516
Cape Verde	11.395	110	11.055
Uruguay	10.418	98	6.895
Cuba	9.671	137	8.658
Haiti	9.597	234	8.280
Belize	9.511	211	4.514
Syria	9.452	543	4.494
Gabon	9.351	63	9.204
Réunion	8.534	42	8.037
Guadeloupe	8.524	154	2.242
Hong Kong	7.804	123	6.439
Bahamas	7.698	164	6.081
Andorra	7.382	79	6.706
Swaziland	6.912	132	6.476
Trinidad and Tobago	6.900	123	6.204
Rwanda	6.832	57	6.036
Democratic Republic Congo Brazzaville	6.200	100	4.988
Malawi	6.091	187	5.661
Guyana	5.973	156	5.144
Nicaragua	5.887	162	4.225
Mali	5.878	205	3.697
Djibouti	5.759	61	5.628
Mayotte	5.616	53	2.964
Iceland	5.578	28	5.421
Martinique	5.575	42	98
Suriname	5.381	117	5.231
Equatorial Guinea	5.195	85	5.061
Aruba	5.079	46	4.911
Central African Republic	4.936	63	1.924
Somalia	4.579	121	3.529
Burkina Faso	4.300	73	2.940
Thailand	4.261	60	3.977
Gambia	3.785	123	3.653
Curaçao	3.699	11	1.889
Togo	3.295	66	2.821
South Sudan	3.222	62	3.043
Benin	3.090	44	2.972
Sierra Leone	2.451	75	1.853
Guinea-Bissau	2.447	44	2.378
Lesotho	2.365	46	1.423
Niger	2.361	82	1.329
Channel Islands	2.192	48	1.339
New Zealand	2.100	25	2.032
Yemen	2.085	606	1.384
San Marino	2.025	54	1.694
Chad	1.784	102	1.611
Liberia	1.773	83	1.406
Liechtenstein	1.600	21	1.377
Vietnam	1.405	35	1.252
Sint Maarten	1.269	26	1.111
Gibraltar	1.125	6	1.046
Sao Tome and Principe	1.010	17	952
Mongolia	918	0	384
Saint Martin	801	12	675
Turks and Caicos	771	6	741
Taiwan	749	7	612
Burundi	735	1	640
Papua New Guinea	729	8	601
Diamond Princess	712	13	699
Eritrea	711	0	564
Monaco	678	3	609
Comoros	633	7	606
Faeroe Islands	530	0	506
Mauritius	524	10	489
Tanzania	509	21	183
Bermuda	467	9	250
Bhutan	439	0	408
Isle of Man	373	25	344
Cambodia	362	0	319
Cayman Islands	302	2	277
Barbados	297	7	273
Saint Lucia	278	4	240
Seychelles	202	0	184
Caribbean Netherlands	177	3	166
St. Barth	162	1	127
Brunei	152	3	148
Antigua and Barbuda	148	5	138
Saint Vincent and the Grenadines	98	0	81
Dominica	88	0	83
Grenada	85	0	41
British Virgin Islands	76	1	72
Fiji	46	2	38
Macau	46	0	46
Laos	41	0	36
New Caledonia	37	0	35
Timor-Leste	31	0	30
Saint Kitts and Nevis	28	0	23
Vatican City	27	0	15
Falkland Islands	23	0	17
Greenland	19	0	18
Solomon Islands	17	0	5
Saint Pierre Miquelon	14	0	14
Montserrat	13	1	12
Western Sahara	10	1	8
Anguilla	10	0	4
MS Zaandam	9	2	7
Marshall Islands	4	0	4
Wallis and Futuna	3	0	1
Samoa	2	0	2
Vanuatu	1	0	1

Dữ liệu trên được thống kê theo nguồn https://corona.kompa.ai/, https://ncov.moh.gov.vn/

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin