Không gian ngầm: Cơ hội lớn cho các công ty bất động sản

Trên bước đường chuyển hóa đến mục tiêu trở thành siêu đô thị đồng thời là trung tâm kinh tế văn hóa lớn của quốc gia, việc đảm bảo không gian sinh hoạt cho không chỉ hơn 11 triệu dân sinh sống mà còn là hàng triệu lượt khách trong và ngoài nước lui tới hàng năm luôn là mục tiêu trọng tâm của TP.HCM.

Hiện tại, đã có những đề xuất thực tế xung quanh việc quy hoạch đô thị ngầm tại TP.HCM với kỳ vọng mô hình này sẽ là giải pháp cho một không gian sống với những thói quen sinh hoạt thực thụ trong tương lai của người dân đô thị.

Thế nhưng, không gian ngầm sẽ được hình thành ra sao và thành phố có thể tận dụng những nguồn lực nào để thực hiện? Và liệu đây sẽ là thuận lợi hay thách thức của thị trường bất động sản Việt Nam?

Tầm nhìn thế kỉ

Tuyến đường sắt ngầm đầu tiên trên thế giới là Metropolitan Railway, hình thành tại Vương quốc Anh vào năm 1863. Hệ thống này sau đó mở rộng đến 270 nhà ga với chiều dài 402km và chính sự xuất hiện của công trình giao thông ngầm này đã tạo tiền đề cho sự phát triển của khu vực ăn theo metro, góp phần đưa London trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu của Châu Âu.

Ngày nay, hệ thống tàu điện ngầm và những hạ tầng giao thông đồng bộ đã trở thành một phần không thể thiếu. Những thành phố như London, Paris, New York… đã sở hữu những hệ thống hoàn thiện từ hơn một thế kỉ trước.

Ở Châu Á, Nhật Bản là quốc gia đầu tiên đánh giá được tầm quan trọng của hệ thống tàu điện ngầm và bắt đầu tiếp cận quy hoạch từ năm 1905. Tuy nhiên, để hoàn thiện tuyến đầu tiên tại Tokyo, Nhật cũng đã mất đến hơn 20 năm.

Từ sự thịnh hành của metro, quy hoạch hệ thống đô thị ngầm được hình thành gần như song song và đã tạo nên những thay đổi lớn cho đô thị của các quốc gia. Có thể kể đến như thành phố ngầm RESO ở Montreal của Canada. Với hệ thống đường ngầm dài 32km với diện tích tương đương 41 dãy phố bên dưới Montreal, RESO kết nối khoảng 80% khu văn phòng và 35% khu thương mại.

Còn ở Nhật Bản, mạng lưới đô thị ngầm điển hình như Crysta Nagahori ở Osaka với tổng diện tích hơn 81.000m2, trải dài qua quận Umeda, Namba và Shinsaibashi đã thúc đẩy sự phát triển lớn mạnh của hệ thống bán lẻ. Chỉ riêng quận Umeda đã bao gồm hơn 1.200 cửa hàng bán lẻ, nhà hàng, các ga tàu điện ngầm.

Đối với quốc gia có nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, kinh nghiệm xây dựng đô thị ngầm của các nước trên thế giới sẽ là bài học quý giá cho các đô thị tại nước ta. Đây cũng là khuynh hướng phát triển đô thị nén cho các thành phố lớn ở Việt Nam.

Hiện tại, dù tiến độ thi công của hệ thống metro đầu tiên đang tạm thời chậm hơn so với dự kiến nhưng quy hoạch đô thị ngầm đã là một mục tiêu, là sự phát triển tất yếu mà các nhà hoạch định đô thị đã đặt ra và các nhà đầu tư nước ngoài đang nhắm tới bởi tiềm năng thương mại to lớn tại các khu vực xung quanh tuyến metro tại TP.HCM.

Hình dung một cách cơ bản, không gian đô thị ngầm chủ yếu được hình thành từ các công trình ngầm như giao thông vận tải, dân dụng, hạ tầng kỹ thuật ngầm, công nghiệp và phần ngầm của các công trình xây dựng kiến trúc lộ thiên…

Cơ hội trên sân nhà

Khi TP.HCM có được một không gian đô thị ngầm đi vào hoạt động ổn định, người dân sẽ có thêm không gian sinh hoạt và từ đó thay đổi thói quen tiêu dùng hàng ngày. Thực tế trên dẫn đến việc các cơ sở hoạt động kinh doanh cũng có thêm cho mình những cơ hội mới để mở rộng và phát triển thay vì chỉ phải cố định vào các địa điểm trên mặt đất như hiện tại.

Điều này cũng sẽ giúp thị trường bất động sản có thêm một mảng sản phẩm hoàn toàn mới đó là các mặt bằng không gian kinh doanh ngầm, tạo thêm sự sôi động cho thị trường. Hiện tại, những khu vực xung quanh tuyến metro như phố đi bộ Nguyễn Huệ, công viên 23/9, công viên Lê Văn Tám, công viên Tao Đàn, sân vận động Hoa Lư… cũng đã nằm trong phân vùng quy hoạch đô thị ngầm.

Các sản phẩm bất động sản ngầm mới sẽ trở thành một đề tài nổi bật của thị trường khi đô thị ngầm được hình thành. Đây cũng chính là điểm thu hút các nhà kinh doanh bán lẻ, ăn uống và dịch vụ sẽ khi tiếp cận những địa điểm ngầm gần các khu vực công cộng có đông người dân qua lại để mở rộng hoạt động kinh doanh.

Điều này góp phần tạo ra sự đa dạng cho thị trường và các nhà đầu tư cũng sẽ dành sự chú ý nhiều hơn đến việc tham gia vào các dự án ngầm như trung tâm thương mại, siêu thị, thậm chí là kho bãi công nghiệp, chuỗi cung ứng… Các yếu tố này sẽ giúp tạo ra nhiều hoạt động trên thị trường, từ đó góp phần mở rộng thêm các lợi ích, dịch vụ, sản phẩm mà các công ty kinh doanh bất động sản có thể khai thác.

Vì đây là một bước tiến mới, hầu như chưa có tiền lệ của thị trường tại Việt Nam nên các doanh nghiệp tại thời điểm này sẽ còn khá cẩn trọng với loại hình sản phẩm mới từ đô thị ngầm này. Và dĩ nhiên, các nhà đầu tư nước ngoài đương nhiên có nhiều kinh nghiệm hơn các nhà phát triển nội.

Tuy nhiên, nếu nhìn nhận trên diện rộng, các nhà đầu tư và doanh nghiệp trong nước hoàn toàn có thể bắt đầu nghiên cứu các thị trường đi trước. Từ đó lên kế hoạch cho mình để đón đầu xu thế phát triển tất yếu này. Sự cạnh tranh nội ngoại dù có khốc liệt nhưng xét trên phương diện nào đó, đây vẫn là tín hiệu tích cực về một thị trường sôi động với những bước tiến đáng kể trong tương lai gần.

*Tác giả là Giám đốc Đầu tư, Công ty TNHH Savills Việt Nam