Jack Ma xây dựng ‘siêu thị tài chính’ của Trung Quốc thành đế chế 200 tỷ USD như thế nào?

CNN nhận xét: “Khi Jack Ma tung ra một dịch vụ thanh toán ít người biết đến để thúc đẩy đế chế mua sắm trực tuyến của mình 16 năm trước, ít ai ngờ nó sẽ thành công”. Giờ đây, dịch vụ đó trở thành xương sống của Ant Group, một tập đoàn tài chính khổng lồ có thể trị giá hơn 200 tỷ USD.

Lấy tên loài côn trùng nhỏ bé vì niềm tin của người sáng lập rằng "nhỏ thì đẹp, nhỏ thì mạnh", Ant Group là một tập đoàn nhỏ bé ở Trung Quốc. Nhưng tập đoàn này đang chuẩn bị cho một đợt phát hành cổ phiếu ra công chúng rất được mong đợi ở Hong Kong và Thượng Hải. Đợt IPO này có thể đánh dấu lần thứ hai tỷ phú Jack Ma lập kỷ lục về đợt IPO lớn nhất từ trước đến nay.

"Ant Group thực sự là viên ngọc quý của Jack Ma và... của ngành công nghiệp internet Trung Quốc", Edith Dương, đối tác chung của Race Capital, cho biết. Đây là một trong những công ty công nghệ lớn nhất trên thế giới và là nền tảng thanh toán trực tuyến lớn nhất ở Trung Quốc.

Ứng dụng đã thiết lập sự hiện diện của mình trong mọi khía cạnh của đời sống tài chính ở đất nước tỷ dân, từ tài khoản đầu tư và các sản phẩm tiết kiệm vi mô đến bảo hiểm, điểm tín dụng và thậm chí cả hồ sơ hẹn hò.

Đợt IPO của Ant Group có thể phá vỡ kỷ lục của Saudi Aramco. Đồ hoạ: CNN

Đáng nói, tất cả thành công trên lại bắt đầu như một dự án phụ nhằm “bịt lỗ hổng” trong ngành mua sắm trực tuyến non trẻ của Trung Quốc. Trở lại năm 2004, rất ít người có thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng, người mua và người bán sử dụng nền tảng thương mại điện tử  của Alibaba cần một phương thức giao dịch đáng tin cậy để xử lý các khoản thanh toán.

Jack Ma đã giao nhiệm vụ cho nhóm tài chính của Alibaba tạo ra Alipay. Dịch vụ hoạt động như một bên thứ ba đáng tin cậy, giữ tiền từ người mua trong ký quỹ và chỉ chuyển tiền cho người bán sau khi hàng hóa đã được nhận và người mua xác nhận rằng họ hài lòng với những gì họ nhận được.

"Khi tôi bắt đầu Alipay, mọi người đều nói: 'Jack, đây là mô hình ngu ngốc nhất mà chúng tôi từng thấy, sẽ không ai sử dụng nó’. Tôi đã nói rằng tôi không quan tâm xem mô hình này có khoa học hay không, có bắt mắt hay không. Miễn là nó hoạt động, nó sẽ giúp xây dựng lòng tin với khách hàng", Jack Ma nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2014 với đài CBS..

“Siêu thị tài chính” của Trung Quốc

Và nó đã hiệu quả! Ngày nay, Alipay có 711 triệu người dùng hoạt động hàng tháng và nó đã xử lý 118.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương 17.200 tỷ USD) thanh toán trong 12 tháng tính đến hết tháng 6/2020. Ứng dụng di động Alipay, ra mắt vào năm 2009, hiện chiếm hơn 55% thị trường thanh toán di động của Trung Quốc trong 3 tháng đầu năm nay, trong khi ví WeChat Pay và QQ của đối thủ Tencent chỉ chiếm khoảng 40%, theo công ty nghiên cứu thị trường eMarketer.

Ứng dụng này cũng kết nối hàng triệu người với rất nhiều dịch vụ tài chính. Người dùng Alipay có thể duyệt và chọn các sản phẩm bảo hiểm, thanh toán hóa đơn, vay vốn, trả lương cho nhân viên và đầu tư vào thị trường tiền tệ.

Edith Dương của Race Capital ví von Alipay như một “siêu thị tài chính”. "Bất cứ điều gì bạn muốn làm trên thị trường tài chính, bạn có thể làm thông qua Alipay”, bà nói.

Người dùng Alipay có thể sử dụng ứng dụng này để đặt đồ ăn, đăng ký tín dụng, đầu tư vào thị trường tiền tệ và hơn thế nữa. Ảnh: Ant Group

Alipay được tách khỏi Alibaba thành một thực thể riêng biệt vào năm 2011 và trở thành một phần của Ant Group vào năm 2014. Jack Ma vẫn giữ quyền kiểm soát tổng thể Ant Group.

Zennon Kapron, người sáng lập công ty nghiên cứu và tư vấn công nghệ tài chính Kapronasia, cho biết, Tập đoàn Ant hiện cung cấp nhiều dịch vụ và sản phẩm tài chính đến nỗi nó "đã trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của hàng trăm triệu cá nhân và doanh nghiệp trên khắp Trung Quốc".

“Rất khó để hình dung rõ tác động của công ty này đối với các cá nhân Trung Quốc”, ông nói thêm.

Một trong những dịch vụ phổ biến nhất là Dư Ngạch Bảo, một sản phẩm quản lý tài sản được ra mắt vào năm 2013 cho phép người dùng đầu tư số tiền dư dôi của mình vào ví kỹ thuật số của họ. Số tiền tối thiểu để đầu tư chỉ là 1 nhân dân tệ.

Trong vòng sáu tháng, Dư Ngạch Bảo, có nghĩa là "kho báu còn sót lại”, đã có 49 triệu người dùng và đang nắm giữ tổng tiền đầu tư lên đến 250 tỷ nhân dân tệ (36,5 tỷ USD), theo tờ China Daily.

Dư Ngạch Bảo trở thành "ống heo" kỹ thuật số của người trẻ khắp Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg

Vào thời điểm đó, hầu hết các sản phẩm quản lý tài sản do các ngân hàng truyền thống cung cấp đều yêu cầu khoản đầu tư tối thiểu 50.000 nhân dân tệ (7.300 USD). Thị trường ca ngợi Dư Ngạch Bảo là "một cú hích ngay lập tức, đặc biệt là đối với những người trẻ tuổi có khoản tiết kiệm nhỏ giọt phần lớn bị các ngân hàng bỏ qua”.

Ở thời kỳ đỉnh điểm vào tháng 3/2018, tài sản mà Dư Ngạch Bảo đang quản lý đạt mức 1.690 tỷ nhân dân tệ (khoảng 267 tỷ USD), theo Fitch Ratings. Các nhà quản lý Trung Quốc sau đó đã buộc Dư Ngạch Bảo phải phân bổ lại tài sản vì lo ngại về rủi ro hệ thống, nếu quỹ khổng lồ thất bại, nó có thể tàn phá nền kinh tế Trung Quốc. Nhưng đến nay, Dư Ngạch Bảo vẫn là quỹ thị trường tiền tệ lớn nhất Trung Quốc với 1.260 tỷ nhân dân tệ (184 tỷ USD) tính đến tháng 3 năm nay, theo Fitch Ratings.

Kapron cho biết: “Hệ sinh thái Alipay và Ant đã cho phép nhiều cá nhân và thương gia nhỏ vay tiền, chấp nhận thanh toán trực tuyến, để thực sự trao quyền kinh tế cho chính họ, cho người lao động và gia đình của họ".

Kho dữ liệu khổng lồ

Với hàng trăm triệu người khai thác các sản phẩm tài chính của mình, Ant Group có quyền truy cập vào dữ liệu vô cùng quý giá về hành vi của người tiêu dùng Trung Quốc.

Không giống như Mỹ, Trung Quốc không có một hệ thống chấm điểm tín dụng đáng tin cậy. Năm 2015, Ant tung ra Sesame Credit để lấp đầy khoảng trống. Công ty mô tả Sesame Credit là “thước đo tin cậy", một cách để các doanh nghiệp và người tiêu dùng đánh giá mức độ sẵn sàng và khả năng thanh toán của mọi người đối với hàng hóa hoặc đặt dịch vụ. Đây là hệ thống xếp hạng tín dụng lớn nhất của đất nước, theo Race Capital.

Nhưng nó còn được sử dụng cho nhiều mục đích hơn là chỉ nhận được lãi suất vay ưu đãi. "Tôi thực sự đã thấy điểm Sesame còn được sử dụng cho hẹn hò trực tuyến. Bạn thực sự có thể chọn điểm tín dụng của mình để hiển thị trong hồ sơ hẹn hò của bạn", ông Dương của Race Capital nói.

Điểm số Sesame cũng được chia sẻ trên các nền tảng mạng xã hội của Trung Quốc bởi những người muốn thể hiện sức mua của họ. Những người có điểm số thấp có thể bị khóa dịch vụ và bị ngăn cản mua hàng.

Điểm số Sesame Credit trở thành bảo chứng cho lối sống của một người. Ảnh: Financial Times

Năm 2015, các tòa án Trung Quốc bắt đầu chia sẻ danh sách từ Ant Group chứa tên những người không trả được nợ. Vài năm sau, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa xã khen ngợi Ant Group vì đã sử dụng dữ liệu để trừng phạt 1,2 triệu người vỡ nợ bằng cách hạ điểm Sesame của họ và hạn chế một số giao dịch mua bằng Alipay. Các động thái này khuyến khích 126.000 người vỡ nợ phải trả nợ, theo Tân Hoa xã.

Ngoài xã hội, người dùng Internet Trung Quốc đang ngày càng khó chịu với lượng dữ liệu được các công ty công nghệ lớn che giấu và họ đang để mắt đến những gì Ant Group đang truy cập.

Vào năm 2018, công ty đã phải xin lỗi vì gây hiểu lầm cho người dùng Alipay trong nỗ lực mở rộng cơ sở người dùng của Sesame Credit. Ant Group đã tung ra một dịch vụ mới cho phép người dùng tra cứu tần suất họ đã sử dụng Alipay trong năm qua. Nhưng trang đích của báo cáo có một ô luôn được chọn, điều đó có nghĩa là mọi người đồng ý sử dụng dịch vụ của Sesame Credit.

Người dùng rất khó chịu vì họ tự động cấp giấy phép cho Sesame để thu thập dữ liệu của người dùng mà không thông báo trước. Ant Group dùng dữ liệu đó để chia sẻ phân tích với các tổ chức đối tác. Tập đoàn mới nổi của tỷ phú Jack Ma đã xin lỗi và thay đổi tùy chọn mặc định thành một ô tuỳ chọn.

“Tái tạo lại” về với công nghệ

Đầu năm nay, công ty đã đổi tên từ Ant Financial thành Ant Group vì doanh nghiệp này đang "tái tạo lại chính mình" với tư cách là nhà cung cấp dịch vụ công nghệ cho các công ty tài chính khác, theo Sunny Tian, một nhà nghiên cứu của công ty nghiên cứu thị trường R3.

Trước đây, Ant Financial cung cấp các khoản vay, đầu tư hoặc các sản phẩm bảo hiểm trực tiếp cho người tiêu dùng và các công ty. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Ant đã tự biến mình thành một nền tảng thu phí ngân hàng và công ty bảo hiểm để kết nối họ với khách hàng tiềm năng.

Ant Group sẽ trở về với nguyên thuỷ của mình là công ty công nghệ cung cấp dịch vụ tài chính với cốt lõi là Alipay. Ảnh: Forbes

Ví dụ, nền tảng cho vay của Ant Group cung cấp dịch vụ "ba-một-không" - ba phút để đăng ký, một giây để có quyết định tín dụng và không có người ảnh hưởng đến quyết định. Dịch vụ này hỗ trợ cho các khoản vay được cung cấp bởi các ngân hàng chính thống. Theo Tian, khoản nợ nằm trên sổ sách của ngân hàng và Ant sẽ nhận được một khoản phí.

Bà nói: “Điều này đưa Ant Group ra khỏi con đường trở thành người thay thế các công ty tài chính chính thống, cho phép nó trở lại nguồn gốc là một doanh nghiệp công nghệ ít thâm dụng vốn hơn”.

Ant Group cũng đã ra mắt Bang Nhĩ Đầu, một dịch vụ tư vấn đầu tư do trí tuệ nhân tạo hỗ trợ thông qua liên doanh với Vanguard. Bang Nhĩ Đầu, có nghĩa là "giúp bạn đầu tư", áp dụng các thuật toán tự động phân bổ lại danh mục đầu tư cho người dùng. Khoản đầu tư tối thiểu là 800 nhân dân tệ (118 USD). Trong vòng hơn 3 tháng sau khi ra mắt vào tháng 4/2020, Bang Nhĩ Đầu đã thu hút được khoảng 200.000 khách hàng mới.

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin