Hơn 64 triệu căn hộ không người ở, điều gì đang xảy ra với nền kinh tế Trung Quốc?

50 thành phố không bóng người

Theo ước tính, có thể có tới 64 triệu căn hộ mới xây nhưng bỏ trống ở Trung Quốc. Nhiều người mua tài sản như một khoản đầu tư, mà không có ý định đến ở.

Khoảng 50 thành phố như vậy nằm hoang vắng trên toàn quốc. Nhưng điều lạ là công việc xây dựng các thành phố này vẫn tiếp tục. Có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, các "thành phố ma" phản ánh sự tăng trưởng được thúc đẩy bởi nợ nần ở Trung Quốc.

Nhiều người mua tài sản "thành phố ma" chỉ để đầu tư, không có ý định đến sinh sống.

Những đô thị mới này thường được xây dựng tại các vùng nông thôn ở ngoại ô của các thành phố hiện tại. Đó là các dự án xây dựng hàng loạt, bao gồm những tòa nhà cao tầng, các trung tâm mua sắm lớn, quảng trường thành phố, đèn đường và bản sao của các thành phố ở châu Âu (cũng như sao chép của các nơi khác).

Mỗi thành phố được thiết kế cho các quần thể dân số lên tới hàng trăm ngàn người.

Vung tiền vô tội vạ

Dinny McMahon, cựu phóng viên của Wall Street Journal ở Trung Quốc và là tác giả cuốn sách China's Great Wall of Debt (tạm dịch: Bức tường nợ nần của Trung Quốc), cho rằng các dự án xây dựng thành phố mới dường như không nhằm mục đích phục vụ cho bất cứ ai.

"Hiện tượng này đã được thúc đẩy rất nhiều bởi các khoản nợ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Chính quyền địa phương trên khắp đất nước đã cố gắng thúc đẩy nền kinh tế của họ bằng cách đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và kích thích thị trường bất động sản ", ông McMahon giải thích động lực thật sự đằng sau việc Trung Quốc xây dựng các thành phố không người.

Dù không có người ở, nhưng các dự án xây dựng vẫn tiếp diễn.

Việc đầu tư lãng phí này được thực hiện bởi cả các công ty nhà nước và công ty tư nhân. Các công ty tư nhân xây dựng nhà ở những nơi cuối cùng sẽ trở thành những “thành phố ma”, vì họ tin vào khả năng duy nhất là thị trường bất động sản Trung Quốc chỉ đi lên, McMahon nhận xét.

Tỷ lệ nhà xây mới nhưng không người ở của Trung Quốc giống như nhiều dữ liệu nhạy cảm khác, không dễ tiếp cận. Tuy nhiên, người ta tin rằng số lượng căn hộ vô chủ có thể là 64,5 triệu.

Cơ sở của ước đoán này đến từ số liệu của Tổng công ty Lưới điện Trung Quốc. Doanh nghiệp này đã xác nhận tổng số căn hộ nêu trên không sử dụng điện suốt 6 tháng liên tiếp trong năm 2010. Tuy nhiên, chính quyền đã bác bỏ con số đó trong khi không tiết lộ thêm bất cứ thông tin gì khác có liên quan.

Wade Shepard là tác giả cuốn Ghost Cities of China (tạm dịch: Thành phố ma của Trung Quốc), người ghi lại sự tồn tại của các thành phố ma từ năm 2006. Tuy nhiên, hiện nay lại nghiêng về hướng bênh vực cho các “thành phố ma” của đất nước đông dân nhất thế giới.

Theo Wade Shepard, những thành phố này chỉ đơn giản là đang trong giai đoạn xây dựng và nó sẽ trở nên phát triển sau khoảng 10 năm hoàn thành. Ông Shepard dẫn chứng giai đoạn xây dựng tương tự đã được nhìn thấy trong suốt lịch sử toàn cầu.

Tuy nhiên, có nhiều ý kiến trái chiều với nhận định trên. Công ty tư vấn J Capital Research đã thu thập thông tin mọi “thành phố ma” ở Trung Quốc, đồng thời mở trang web cung cấp về số lượng căn hộ trống trên toàn quốc.

Mặc dù công nhận vài thành phố thịnh vượng nhất của Trung Quốc đã được tạo ra theo cách này, bao gồm cả Thượng Hải (giáp với Hồng Kông) và bây giờ là thành phố lớn thứ tư của Trung Quốc, ông Tim Murray, Giám đốc điều hành của J Capital Research, cho rằng Thượng Hải chỉ là trường hợp ngoại lệ, không phải là quy luật.

Thành công của Thượng Hải chỉ là hiện tượng riêng lẻ, không phải là quy luật.

Cho nên khi “hiện tượng” Thượng Hải được xem là mô hình để nhân rộng trên cả nước và thực hiện ở những nơi không bao giờ có điều kiện phát triển, đó không phải là ý tưởng tốt, Tim Murray nhận định.

Ông McMahon nói rằng, liệu một “thành phố ma” có trở thành nơi sinh sống hay không sẽ phụ thuộc vào khả năng tạo việc làm và tăng trưởng công nghiệp. Trong trường hợp của Trịnh Đông ở Trịnh Châu (thủ phủ tỉnh Hà Nam), cựu phóng viên của Wall Street Journal ở Trung Quốc, chỉ ra rằng chính phủ "đã ném hàng chục triệu USD vào các ưu đãi" cho Foxconn, nhà sản xuất iPhone của Đài Loan. Vì vậy công ty này đã mở một nhà máy thu hút tới 200.000 lao động đến làm việc.

"Hầu hết 'thành phố ma' không có tiềm lực và lợi thế như Trịnh Châu. Chúng được xây dựng ở nơi  không ai muốn đến, bởi lẽ ở đó họ không có cơ hội. Viễn cảnh những nơi này trở nên sung túc là điều không thể", McMaho nói.

Hầu hết 'thành phố ma' không có tiềm lực và lợi thế và được xây dựng ở nơi không ai muốn đến.

Ví dụ khác là tại đô thị mới Kinh Tân, nơi cách Bắc Kinh 110 km, một tuyến đường sắt cao tốc đang được xây dựng và sẽ hoàn thành vào năm tới, với hy vọng tạo nên một "bước nhảy vọt" cho nơi đây. Nhưng hiện tại thị trấn nghỉ dưỡng cao cấp này chỉ có vài cửa hàng nhỏ. Hầu hết các chủ sở hữu nhà chỉ đến đây trong những ngày nghỉ.

Trong khi đó, quy định mới chỉ cho phép dân địa phương mua bán căn hộ, trong khi có tới 70-80% khách hàng định mua là người Bắc Kinh, bà Fan thuộc công ty Kinh Tân New City Real Estate cho biết.

Thành phố ma - bong bóng bất động sản

Trên thực tế nhiều căn hộ tại các “thành phố ma” đã có chủ. Do được xây dựng không dựa trên cơ sở các yếu tố cơ bản tạo nên đô thị có tiềm năng và cơ hội phát triển, càng không trên cơ sở nhu cầu và điều kiện kinh tế thực của người dân, nên các căn hộ được mua chỉ với mục đích đầu tư. Cho đến nay, hầu như không ai có ý định chuyển đến thành phố này sinh sống.

“Điều này phản ánh vấn đề căn bản của nền kinh tế Trung Quốc, đó là tầm quan trọng và mức độ phát triển của thị trường bất động sản đến mức trở thành bong bóng thúc đẩy giá cả”, McMahon cho hay. Và theo ông, chính phủ và chính quyền các địa phương của Trung Quốc biết rõ điều đó. Họ đang tìm kiếm động lực khác nhằm phát triển kinh tế, chẳng hạn chuyển hướng sang nền công nghiệp kỹ thuật cao.

Tác giả McMahon tin rằng các "thành phố ma" là triệu chứng của vấn đề về cách vận hành nền kinh tế Trung Quốc.

“Trung Quốc đang ở thời điểm các khoản nợ tích tụ vì xây dựng hoang phí. Nó bao gồm căn hộ hay nhà máy bỏ không, cơ sở hạ tầng mà chính quyền sẽ không bao giờ hoàn trả được”, ông McMahon nhận định.

“Bức tường nợ” khổng lồ được tạo nên bởi hàng loạt “thành phố ma” thực sự là quả bong bóng bất động sản đã được bơm lên hết cỡ. Nếu mô hình tăng trưởng kinh tế này còn tiếp tục được duy trì, nguy cơ vỡ bong bóng chỉ còn là vấn đề thời gian.

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin