Hiệp định CPTPP - EVFTA: Việt Nam cần biết cơ hội và thách thức để không bị tẩy chay

Bảo vệ người tiêu dùng

08/07/2019 14:43

Nếu Việt Nam thực hiện được các cam kết CPTPP - EVFTA thì chắc chắn sẽ tránh được trường hợp như Bangladesh hay một số nước bị khách hàng tẩy chay vì vi phạm tiêu chuẩn lao động và môi trường.

Theo hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, bên cạnh các mặt hàng nông sản chiến lược của Việt Nam sẽ thêm nhiều cơ hội để mở rộng thị trường nhờ các cam kết cắt giảm thuế quan, thu hút đầu tư nước ngoài, tiếp cận công nghệ...

Sản phẩm nông sản Việt có thể sẽ phải đối diện với hàng rào phi thuế quan cao, trong đó có các quy định chặt chẽ; quy tắc tiêu chuẩn ngặt nghèo khác về sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường...

CPTPP - EVFTA: Việt Nam cần biết cơ hội và thách thức để không bị tẩy chay

Trong bài trình bày “CPTPP - EVFTA: Cơ hội và thách thức với doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam”, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) nhấn mạnh:

Những ưu đãi về mặt thuế quan là những cơ hội mở ra trước mắt cho các doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam song bên cạnh đó là các hàng rào phi thuế quan, quy chuẩn, quy tắc khác cũng có thể gia tăng hoặc lạm dụng. Hơn thế nữa, các nước có xu hướng không hạ thấp tiêu chuẩn môi trường vì lý do thúc đẩy thương mại.

HÀNG RÀO KỸ THUẬT TRONG THƯƠNG MẠI (TBT)
	CPTPP	EVFTA
Cam kết chung	Nhắc lại WTO - Các Bên có quyền ban hành các biện pháp TBT - Điều kiện:Phải đảm bảo các nguyên tắc của WTO như phải dựa trên các căn cứ khoa học xác đáng, không phân biệt đối xử, minh bạch, tham vấn trước khi ban hành….
Cam kết mới	- Quy trình đánh giá sự phù hợp: Không yêu cầucác tổ chức đánh giá phải đặt trụ sở hoặc có văn phòng tại nước sở tại - Một số ràng buộc cụ thể đối với các biện phápTBT cho 06 loại sản phẩm (rượu vang và đồ uống chưng cất,mỹ phẩm…)	- Quy trình đánh giá sự phù hợp: cam kết về việc công nhận và về phí - Về hậu kiểm:Bảo đảm không có xung đột lợi ích giữa đơn vị hậu kiểm và doanhnghieepj - Về đánh dấu,ghi nhãn: Giớihạn các yêu cầu về đánh dấu, ghi nhãn - Việt Nam chấp nhận nhãn «Madein EU»

BIỆN PHÁP ATTP, KIỂM DỊCH ĐỘNG THỰC VẬT (SPS)
	CPTPP	EVFTA
Cam kết chung	Nhắc lại WTO - Các bên có quyền ban hànhcác biện pháp TBT - Điều kiện: Phải đảm bảo các nguyên tắc của WTO như phải dựa trên các căn cứ khoa học hoặc theo các tiêu chuẩn, hướng dẫn, khuyến nghị quốc tế, không phân biệt đối xử, minh bạch…
Cam kết mới	- Thanh tra - Kiểm tra nhập khẩu - Chứng thư - Công nhận tương đương - Minh bạch…	-Thống nhất về cơ quan quản lý SPS mỗi Bên - Áp dụng thống nhất thủ tục kiểm tra và điều kiện SPS cho toàn lãnh thổ - Danh sách cơ sở miễn kiểm tra - Công nhận tươngđương - Biện pháp SPS khẩn cấp - Giới hạn phạm vi địa lý của dịch bệnh

VIỆT NAM MỞ CỬA THỊ TRƯỜNG MUA SẮM CÔNG
	CPTPP	EVFTA
Đối tượng mua sắm	- Tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ (trừ một số ngoạilệ) - Mảng xây dựng có cam kết riêng	- Tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ (trừ một số ngoại lệ như gạo, xăng dầu, sách báo, tiền giấy...) - Mảng xây dựng có cam kết riêng
Ngưỡng giá trị gói thầu	Quy định riêng theo: - Nhóm chủthể - Thời gian kể từ khi CPTPP có hiệu lực (năm 1-5, từ 6 trở đi)	Quy định riêng theo: - Nhóm chủthể - Thời gian kể từ khi EVFTA có hiệu lực (năm 1-5,6-10, 11-16, từ 16 trở đi)
Chủ đầu tư	- 21 Cơ quanTW - Không có cơ quan địa phương - 38 Đơn vị sự nghiệp	- 20 Cơ quan TW (20) - 02 Địa phương (Một số đơn vị thuộc UBND HN, HCMC) - 42 Đơn vị sự nghiệp
Ngoại lệ	Nhiều ngoại lệ, trong đó có: -Các hợp đồng BOT, xây dựng cơ sở hạ tầng -Các gói thầu nhằm mục đích phát triển, bảo vệ hoặc bảo tồn các giá trị nghệ thuật, lịch sử, khảo cổ hay di sản văn hóa của quốc gia -Mua sắm có ưu đãi dành cho SMEs -Mua sắm nhằm bảo đảm phúc lợi cho dân tộc thiểu số …	Nhiều ngoại lệ, trong đó có: - Các hoạt động mua sắm nhằm mục tiêu phát triển, bảo vệ và bảo quản tài nguyên quốc gia; - Ưu đãi dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; - Các biện pháp liên quan đến sức khỏe, đãi ngộ, ưu đãi về kinh tế, xã hội cho dân tộc thiểu số; - Các hoạt động mua sắm liên quan đến các sự kiện quốc gia và mục đích tôn giáo; - Mua sắm thiết bị lưu trữ hoặc máy chủ chứa dữ liệu quốc gia và các dịch vụ liên quan, v.v.

LAO ĐỘNG
CPTPP	EVFTA
Nhóm các nguyên tắc trong Tuyên bố của ILO năm 1998, bao gồm: (i) Quyền tự do liên kết và thương lượng tập thể của người lao động và người sử dụng lao động (ii) Xóa bỏ lao động cưỡng bức và lao động bắt buộc (iii) Cấm sử dụng lao động trẻ em, xóa bỏ các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử về việc làm và nghề nghiệp
Nhóm các nguyên tắc về điều kiện lao động “chấp nhận được” Nhóm này bao gồm các quy định về lương tối thiểu, giờ làm việc, các vấn đề về an toàn lao động và sức khỏe của người lao động.	Việt Nam nỗ lực tham gia một số Công ước về Lao động

MÔI TRƯỜNG
CPTPP	EVFTA
-Không đưa ra các tiêu chuẩn môi trường nào mới -Cam kết tăng cường thực thi hiệu quả các cam kết đã có trong các Công ước đa phương về môi trường (MEAs) mà Việt Nam hiện đang là thànhviên.
Một số cam kết riêng về: -Đa dạng sinh học; -Tự vệ trước các sinh vật ngoại lai -Giảm phát thải -Trợ cấp đối với việc khai thác/đánh bắt hải sản -Biện pháp bảo tồn -Chính sách với các loại hàng hóa, dịch vụ thân thiện/có lợi cho môi trường.	Một số cam kết riêng (mang tính khuyến khích, hợp tác là chủ yếu) về: -Biến đổi khí hậu -Đa dạng sinh học -Quản lý rừng bền vững và thương mại lâm sản (gắn với VPA-FLEGT) -Kinh doanh và quản lý bền vững các nguồn hải sản sống và sản phẩm nuôi trồng thủy sản
(Các cam kết về minh bạch và tăng cường vai trò của các bên liên quan trong bảo vệ môi trường

Theo bà Trang, khi Việt Nam tham gia vào các hiệp định thương mại tự do, ngoài việc hàng nông sản Việt được ưu đãi thuế quan (đặc biệt ở 27 thị trường EU, Canada, Mexico và Peru) và tiếp cận được với các gói mua sắm công là khối khách hàng Nhà nước ở các nước EU và CPTPP thì các doanh nghiệp cũng có cơ hội nhập khẩu máy móc thiết bị phục vụ sản xuất từ các đối tác EU-CPTPP với giá hợp lý hơn, nhập khẩu chuyển giao công nghệ thuận lợi hơn, giá tốt hơn.

Hiện nay, Việt Nam đang áp dụng với quy trình hải quan và phân luồng theo hải quan, kiểm tra chuyên ngành 100%, nhưng theo cam kết của CPTPP và EVFTA thì Việt Nam sẽ phải thay đổi quy trình, điều này mang lại lợi ích lớn cho các sản phẩm nông sản bởi vì nhóm sản phẩm này đang chịu kiểm tra chuyên ngành rất gắt gao. Thủ tục khiếu nại, xử lý vướng mắc hàng rào kỹ thuật trong thương mại, Biện pháp an toàn thực phẩm kiểm dịch thực vật cũng sẽ nhanh hơn, minh bạch hơn.

Đối với thương mại - dịch vụ và đầu tư, trong CPTPP và EVFTA, Việt Nam cũng có những cam kết được coi là sâu nhất từ trước tới nay, do đó thị trường lĩnh vực dịch vụ sẽ mở cửa sâu hơn, đây là điều kiện tốt cho các ngành nông sản tiết kiệm được chi phí logistics. Ngoài ra, kênh phân phối thuận lợi hơn nhờ các kênh dịch vụ phân phối và thương mại điện tử; môi trường đầu tư cũng thuận lợi hơn theo chuẩn mực quốc tế cao...

Theo bà Trang, bên cạnh cơ hội là thách thức tiêu chuẩn cao về lao động, môi trường nhưng nếu Việt Nam thực hiện được các cam kết này thì chắc chắn sẽ tránh được trường hợp như Bangladesh hay một số nước bị khách hàng tẩy chay vì vi phạm tiêu chuẩn lao động và môi trường. Đây là cơ sở, động lực để Việt Nam thực hiện thương hiệu xanh về môi trường, thương hiệu hồng về nhân văn. Do đó nên xem thách thức này cũng đồng thời là cơ hội.

Với xuất khẩu, sẽ có một số thách thức đặt ra như: Quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan có thể không dễ đáp ứng (đối với nông sản nhập khẩu nguyên liệu về chế biến); Cam kết FTA không liên quan tới “Giấy phép/VISA nhập khẩu” cho từng loại hàng hóa.

Sức cạnh tranh của sản phẩm ở các khía cạnh phi cam kết chất lượng, mẫu mã, giá cả, tính chuyên nghiệp còn hạn chế; Sức ép cạnh tranh trước nông sản từ EU-CPTPP trên thị trường Việt Nam; chi phí sản xuất tăng, chi phí tuân thủ (quy tắc về lao động, môi trường) tăng...

VIÊN VIÊN

Theo Tin 24h Copy link

Link bài gốc Lấy link! http://tin24h.baonhandao.vn/hiep-dinh-cptpp--evfta-viet-nam-can-biet-co-hoi-va-thach-thuc-de-khong-bi-tay-chay-d178463.html