Giải Nobel Văn học 2023 vinh danh tác giả người Na Uy Jon Fosse

Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biếtnhà văn, nhà viết kịch người Na Uy Jon Fosse, người đã viết khoảng 40 vở kịch, cũng như tiểu thuyết, thơ, truyện, tiểu luận và sách dành cho trẻ em, đã giành chiến thắng "vì những vở kịch và tác phẩm văn xuôi mang tính sáng tạo, lên tiếng cho những điều không thể nói thành lời".

Ông Jon Fosse sinh năm 1959 tại Haugesund, bờ tây Na Uy và lớn lên tại Strandebarm. Khi 7 tuổi, ông suýt chết trong một vụ tai nạn, điều mà ông cho rằng "là trải nghiệm quan trọng nhất" trong thời thơ ấu của mình và là trải nghiệm "đã tạo nên" một người nghệ sĩ.

Vào thời niên thiếu, ông khao khát trở thành một nghệ sĩ guitar chơi nhạc rock, trước khi chuyển hướng sang viết văn. Trong sự nghiệp của mình, ông là tác giả của khoảng 40 vở kịch cũng như tiểu thuyết và các thể loại văn học khác....

Được biết đến với cái tên "tiếng Na Uy mới" và được khoảng 10% dân số cả nước sử dụng, phiên bản ngôn ngữ được Fosse sử dụng đã được phát triển vào thế kỷ 19 với các phương ngữ nông thôn làm nền tảng, khiến nó trở thành một ngôn ngữ thay thế cho việc sử dụng phổ biến tiếng Đan Mạch. tiếp theo từ liên minh 400 năm với Đan Mạch.

Tác phẩm của ông đã được dịch sang hơn 40 thứ tiếng và đã có hơn 1.000 vở kịch của ông được sản xuất.

Sinh ra giữa các vịnh hẹp phía tây Na Uy, ông Fosse thường được nhìn thấy mặc đồ đen với râu vài ngày.

Sau khi nghiên cứu văn học, ông ra mắt tác phẩm đầu tay vào năm 1983 với tiểu thuyết Đỏ, Đen, chuyển động ngược thời gian và giữa các góc nhìn.

Các tác phẩm chính của ông bao gồm Boathouse (1989), được giới phê bình đón nhận nồng nhiệt và Melancholy I and II (1995-1996).

Cuốn sách mới nhất của ông, Septology , một kiệt tác bán tự truyện – bảy phần trải dài trong ba tập về một người đàn ông gặp một phiên bản khác của chính mình – dài tới 1.250 trang không có điểm dừng.

Tập thứ ba đã lọt vào danh sách rút gọn cho Giải thưởng Nhà sách Quốc tế năm 2022.

Đấu tranh để kiếm sống với tư cách là một tác giả vào đầu những năm 1990, Fosse được yêu cầu viết phần mở đầu của một vở kịch.

"Đây là lần đầu tiên tôi thử sức với loại công việc này và đó là bất ngờ lớn nhất trong cuộc đời làm nhà văn của tôi. Tôi biết, tôi cảm thấy, kiểu viết này được tạo ra dành cho tôi", ông từng nói trong một cuộc phỏng vấn với một trang web sân khấu Pháp.

Ông thích hình thức này đến mức đã viết toàn bộ vở kịch có tựa đề Ai đó sẽ đến. Bước đột phá của ông với tư cách là một nhà viết kịch đến với tác phẩm đó ở Paris năm 1999 của Claude Regy.

Ban giám khảo cho biết tác phẩm của ông Fosse "trình bày những tình huống hàng ngày có thể nhận ra ngay trong cuộc sống của chúng ta".

Họ nói thêm: "Việc giảm thiểu triệt để ngôn ngữ và hành động kịch tính của ông thể hiện những cảm xúc mạnh mẽ nhất của con người về sự lo lắng và bất lực bằng những thuật ngữ đơn giản nhất.

"Chính nhờ khả năng của người đoạt giải Jon Fosse trong việc gợi lên sự mất định hướng của con người, và nghịch lý thay, điều này có thể mang lại khả năng tiếp cận trải nghiệm sâu sắc hơn gần với thần thánh như thế nào, mà ông đã được coi là một nhà đổi mới lớn trong sân khấu đương đại".

Cách đây gần 10 năm, khi được hỏi liệu ông có muốn đoạt giải Nobel hay không, ông Fosse nói với tờ The Guardian rằng "tất nhiên" là ông sẽ làm vậy.

"Nhưng sự thật đơn giản là tôi rất hài lòng khi nhận được tin người đó không phải là tôi. Thông thường, họ trao nó cho những nhà văn rất lớn tuổi, và có một sự khôn ngoan khi làm điều đó – bạn nhận nó khi nó không ảnh hưởng đến bài viết của bạn", ông nói.

Năm 2022, Nobel Văn học đã thuộc về nữ nhà văn Annie Ernaux, vì "lòng can đảm và sự nhạy bén mà bà đã sử dụng để khám phá căn nguyên, sự bất hòa và những hạn chế của ký ức cá nhân". Bà Annie Ernaux sinh ngày 1/9/1940, là một nữ văn sĩ, giảng viên văn học người Pháp.

Bà chỉ là người phụ nữ thứ 17 trong số 119 người đoạt giải Nobel văn học.

Những người đoạt giải trước đó bao gồm Toni Morrison, Ernest Hemingway và Jean-Paul Sartre, những người đã từ chối giải thưởng vào năm 1964.

Giải thưởng Văn học là giải Nobel thứ tư của mùa giải 2023, bắt đầu vào ngày 2/10 khi Katalin Kariko người Mỹ gốc Hungary và Drew Weissman người Mỹ đều đoạt giải Nobel Y học vì những khám phá cho phép tạo ra vắc xin mRNA chống lại COVID-19.

Hôm 3/10, giải vật lý đã thuộc về nhà vật lý người Pháp gốc Thụy Điển Anne L'Huillier, nhà khoa học người Pháp Pierre Agostini và Ferenc Krausz gốc Hungary vì đã tạo ra cái nhìn thoáng qua trong tích tắc đầu tiên về thế giới siêu nhanh của các electron quay tròn.

Hôm 4/10, giải thưởng hóa học đã được trao cho Moungi Bawendi của MIT, Louis Brus của Đại học Columbia và Alexei Ekimov của Công nghệ tinh thể nano. Họ được vinh danh vì công trình nghiên cứu các hạt gọi là chấm lượng tử – những hạt nhỏ có thể phát ra ánh sáng có màu sắc rất rực rỡ và ứng dụng của chúng trong cuộc sống hàng ngày bao gồm điện tử và hình ảnh y tế.

Giải Nobel Hòa bình sẽ được công bố vào ngày mai (6/10), tiếp theo là Giải tưởng niệm Nobel về Khoa học Kinh tế, khép lại mùa giải thưởng.

Chủ nhân của giải Nobel năm nay sẽ được trao phần thưởng bằng tiền mặt có tổng trị giá 11 triệu krona (tương đương 986.000 USD).

Giải Nobel Hòa bình và Nobel Kinh tế sẽ được công bố lần lượt vào ngày 6 và 9/10 tới.

Chia sẻ Chia sẻ

Chia sẻ

Lưu tin