Công ty Đại Quang Minh hưởng lợi từ 4 tuyến đường “dát vàng” ở Thủ Thiêm ra sao?

Mỗi km gần 1.000 tỷ đồng

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày 12/11/2013, UBND TP.HCM và Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Đại Quang Minh đã ký tắt Hợp đồng xây dựng-chuyển giao (BT) dự án xây dựng 4 tuyến đường chính trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Đại diện UBND TP.HCM ký hợp đồng này khi đó là ông Tất Thành Cang, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM. Đại diện Công ty Đại Quang Minh là ông Trần Đăng Khoa, Chủ tịch Hội đồng quản trị và là người đại diện pháp luật của công ty.

Theo đó, Đại Quang Minh cam kết xây dựng 4 tuyến đường với nguồn vốn do công ty tự thu xếp theo đúng nội dung, quy mô, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, thiết kế cơ sở và chuyển giao cho UBND TP.HCM sở hữu, quản lý, khai thác sau khi hoàn thành.

Đổi lại, UBND TP.HCM cam kết giao đất cùng thời điểm ký hợp đồng số 698 và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 79ha để Công ty Đại Quang Minh làm dự án khác để thu hồi vốn đã bỏ ra để thực hiện hợp đồng BT và thu lợi nhuận.

Mục tiêu của 4 tuyến đường này là từng bước hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị mới Thủ Thiêm để xây dựng một khu đô thị tầm cỡ trong khu vực và thế giới, có hệ thống hạ tầng đô thị hiện đại… Hệ thống giao thông trên 4 tuyến đường chính là cầu, đường, nút giao thông, cây xanh, chiếu sáng và trạm xe buýt.

Các công trình tiện ích trên 4 tuyến đường chính là công trình hạ tầng kỹ thuật ngầm, hệ thống thoát nước mưa, hệ thống thoát nước thải, hệ thống cấp nước, hệ thống cấp điện, hệ thống viễn thông và hệ thống thu gom nước thải, rác thải. 4 tuyến đường do Đại Quang Minh xây dựng ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm có ký hiệu từ R1-R4.

Trong đó, Đại lộ Vòng Cung (R1) có điểm đầu là nút giao C1, cắt giữa đường Lương Định Của và Trần Não hiện hữu. Điểm cuối là nút giao C4, cắt giữa đường Vùng châu thổ, đường Ven hồ trung tâm và đường Ven sông Sài Gòn.

Đường Ven hồ trung tâm (R2) có điểm đầu là nút giao C1, điểm cuối là nút giao C4. Đường ven sông Sài Gòn (R3) có điểm đầu là nút giao C3 cắt với Đại lộ Vòng cung, điểm cuối là nút giao C4.

Đường Vùng châu thổ, đường Châu thổ, đường Ven sông khu dân cư có ký hiệu là R4. Trong đó, đường Vùng châu thổ có điểm đầu là nút giao C4, điểm cuối là nút giao C5 cắt với đường Trục Bắc Nam.

4 tuyến đường BT trong Khu đô thị Thủ Thiêm do Công ty Đại Quang Minh thực hiện đã bị trễ tiến độ.

Đường Châu thổ có điểm đầu là nút giao C5, điểm cuối tiếp giáp với đường Ven sông khu dân cư. Còn đường Ven sông khu dân cư có điểm đầu tiếp giáp với đường Châu thổ, điểm cuối giao cắt giữa đường Mai Chí Thọ và đường Ven sông khu dân cư.

Về khối lượng, 4 tuyến đường R1-R4 có mặt đường bê tông bằng nhựa, tổng chiều dài khoảng 11,9km, chiều rộng mặt cắt ngang từ 11,6-55m. Ngoài ra, 4 tuyến đường này còn có 10 cây cầu. Trong đó có 2 cầu cạn với tổng chiều dài khoảng 1,8km. 6 nút giao chính và 76 nút giao nội bộ…

Về kỹ thuật của 10 cây cầu là bằng bê tông cốt thép dự ứng lực, tuổi thọ thiết kế 100 năm. Tiêu chuẩn thiết kế với tải trọng HL-93, người đi bộ 3x10-3MPa theo tiêu chuẩn thiết kế cầu 22TCN272-05. Cấp động đất cấp 7, thang MSK-64.

Còn 4 tuyến đường có kết cấu áo đường là mặt đường cao cấp A1, mô đun đàn hồi yêu cầu Eyc lớn hơn hoặc bằng 161MPa với tuyến R1 và R2, mô đun đàn hồi yêu cầu Eyc lớn hơn hoặc bằng 146MPa với tuyến R3 và R4.

Bề mặt vỉa hè lát đá hoặc gạch Terrazzo, tuỳ theo tuyến đường. Hệ thống báo hiệu đường bộ, tổ chức giao thông và an toàn giao thông thực hiện theo QCVN41:2012/BGTVT và các quy định hiện hành. Kè bảo vệ các đoạn dọc tuyến sông là kè đứng bằng cừ bê công cốt thép dự ứng lực với tổng chiều dài khoảng 550m…

Tổng mức đầu tư 4 tuyến đường là hơn 12.182 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng là hơn 6.500 tỷ đồng, chi phí thiết bị 24,5 tỷ đồng, chi phí quản lý dự án 28,3 tỷ đồng, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng gần 278 tỷ đồng.

Chi phí khác là 117,3 tỷ đồng, chi phí dự phòng do thay đổi mức lương và bù giá nhiên liệu 635 tỷ đồng, chi phí dự phòng do phát sinh khối lượng 681 tỷ đồng, chi phí dự phòng do trượt giá 1.805 tỷ đồng, chi phí lãi vay 2.111 tỷ đồng.

Công ty Đại Quang Minh chịu trách nhiệm huy động toàn bộ vốn đầu tư. Trong đó, vốn tự có tối thiếu là 10,91% của số tiền 12.182 tỷ đồng và Đại Quang Minh được huy động 89,09%. Công ty phải bảo đảm nghĩa vụ thực hiện hợp đồng này dưới hình thức bảo lãnh thực của một ngân hàng với số tiền gần 98 tỷ đồng.

Như vậy, 4 tuyến đường có tổng chiều dài gần 12km, chiều rộng từ 11,6-55m với tổng mức đầu tư là hơn 8.265 tỷ đồng. Nếu tính cả chi phí dự phòng do trượt giá và lãi vay 3.917 tỷ đồng thì tổng số vốn lên đến 12.182 tỷ đồng.

Rất nhiều đoạn đường do Công ty Đại Quang Minh thực hiện còn rất nham nhở.

Như vậy, trung bình mỗi km đường trong Khu đô thị Thủ Thiêm có giá gần 700 tỷ đồng, gấp 4 lần suất đầu tư tuyến cao tốc Bắc Nam đã được Quốc hội thông qua là gần 182 tỷ đồng/km và hơn gấp 3 lần cao tốc Hà Nội-Hải Phòng khoảng 250 tỷ đồng/km. Nhiều chuyên gia giao thông đánh giá, suất đầu tư này đắt khủng khiếp.

Dính nhiều sai phạm

Chiều ngày 26/6, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai đối với Khu đô thị mới Thủ Thiêm ở quận 2, TP.HCM. Đáng chú ý, 4 tuyến đường của Công ty Đại Quang Minh thực hiện bị kết luận dính nhiều sai phạm.

Cụ thể, UBND TP.HCM chấp thuận chủ trương chỉ định giao cho Công ty Cổ phần Đại Quang Minh là nhà đầu tư dự án này khi chưa yêu cầu nhà đầu tư lập hồ sơ đề xuất và đánh giá các tiêu chuẩn về kinh nghiệm (thiết kế, xây dựng, vận hành, quản lý dự án), chưa đánh giá năng lực tài chính của nhà đầu tư (vốn chủ sở hữu, khả năng huy động vốn, năng lực quản lý kinh doanh), không đăng trên báo Đấu thầu 3 số liên tiếp… là chưa thực hiện đúng quy định về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

UBND TP.HCM đã phê duyệt dự án, phê duyệt tổng mức đầu tư là hơn 12.000 tỷ đồng cho việc xây dựng bốn tuyến đường chính trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm khi chưa làm rõ ý kiến của các sở, ngành liên quan là không đúng quy định. Qua thanh tra phát hiện một số khoản phê duyệt không đúng quy định với tổng giá trị hơn 1.500 tỷ đồng.

Cũng theo kết luận thanh tra, Công ty Cổ phần Đại Quang Minh đang hạch toán chi phí, trong đó có hơn 25 tỷ đồng không đủ điều kiện để quyết toán trong chi phí cho dự án này.

UBND TP.HCM chấp thuận cho chỉ định bổ sung hai dự án vào hợp đồng BT bốn tuyến đường chính, gồm Quảng trường trung tâm, Công viên bờ sông và khu lâm viên sinh thái thuộc vùng châu thổ phía Nam, trong đó có hạng mục kè bờ dọc sông Sài Gòn đoạn bao quanh Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Đồng thời, giao, phê duyệt tiền sử dụng đất bảy lô đất và ký hợp đồng BT bổ sung giá trị 1.999 tỷ đồng khi chưa có dự án được phê duyệt là không đúng quy định về quản lý đầu tư. Hiện nay, theo báo cáo của UBND TP.HCM, đã hủy bỏ chủ trương giao bảy lô đất trên và sẽ thực hiện tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.

Đường chưa làm xong nhưng Công ty Đại Quang Minh đã được cấp đất và xây chung cư, biệt thự bán cho khách hàng.

Ngoài ra, quá trình đầu tư xây dựng, Công ty Cổ phần Đại Quang Minh không thực hiện thông báo ngày khởi công tới cơ quan cấp phép xây dựng, tiến hành thi công công trình khi chưa có giấy phép xây dựng tại nhiều hạng mục công trình, hầu hết các dự án thành phần chưa thực hiện đúng tiến độ được duyệt... nhưng các cơ quan chức năng của TP.HCM chưa kiểm tra, xử lý kịp thời.

Thanh tra Chính phủ cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến các thiếu sót, vi phạm, chủ yếu là do việc nhận thức, chấp hành các chủ trương của Thủ tướng và hướng dẫn của các bộ ngành cũng như các quy định của pháp luật chưa đúng, chưa đầy đủ, có lúc chưa nghiêm trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành của UBND TP.HCM và các sở ngành tham mưu. Một số nơi còn thể hiện sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng trong quản lý đầu tư và xây dựng.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo giao cho Kiểm toán Nhà nước trong quá trình kiểm toán xác định lại tổng mức đầu tư và giá trị tiền sử dụng đất theo giá thị trường nhằm tránh thất thoát tiền của nhà nước.

Đề nghị kiểm toán xem xét các khoản như 3.901 tỷ đồng chênh lệch giảm giữa các quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán cho dự án BT 4 tuyến đường chính thiếu căn cứ, 1.734 tỷ đồng các khoản do phê duyệt tổng mức đầu tư của các dự án BT tăng sai và hơn 25 tỷ đồng chi phí không đủ điều kiện quyết toán vào dự án của Công ty Đại Quang Minh. 

Thanh tra Chính phủ kiến nghị, UBND TP.HCM thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh là 1.800 tỷ đồng và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay.