Chuyển nhượng nhà đất thừa kế như thế nào?

Ba tôi mới mất và có để lại cho anh em tôi một ngôi nhà. Ba anh em dự định sẽ bán ngôi nhà này và chia cho mỗi người một ít vì mỗi người sinh sống và làm việc ở một nơi khác nhau. Vậy cho tôi hỏi: thủ tục mua bán, sang nhượng nhà đồng thừa kế như thế nào?

Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Vương Ngọc Như Thảo, Công ty luật TNHH Vega đã có một vài chia sẻ cho độc giả:

Theo Luật sư Thảo, trong trường hợp này, các bên cần phải chú ý một số điều sau:

Thứ nhất, xác định quyền thừa kế.

Trong trường hợp người chết không lập di chúc thì người được hưởng di sản thừa kế của người chết để lại được xác định theo luật định. Theo đó, người thừa kế theo pháp luật được quy định tại khoản 1 và 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

…

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”

Thứ hai, lập thủ tục khai nhận di sản thừa kế.

Sau khi xác định được người thừa kế của người chết (sau đây gọi tắt là các đồng thừa kế), để có thể tiến hành việc chuyển nhượng nhà cho người khác thì các đồng thừa kế liên hệ với tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã để thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế.

Văn bản khai nhận di sản thừa kế đã được công chứng hoặc chứng thực được xem là một trong những căn cứ quan trọng để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.

Người được thừa kế nhà cần thực hiện nhiều thủ tục để đảm bảo quyền lợi của mình.

Thứ ba, thực hiện thủ tục đăng bộ sang tên.

Sau khi có văn bản khai nhận di sản thừa kế, các đồng thừa kế sẽ liên hệ với cơ quan thuế nơi có di sản để làm thủ tục đóng thuế và lệ phí trước bạ.

Ngay khi thực hiện xong nghĩa vụ tài chính nêu trên, các đồng thừa kế sẽ tiến hành thực hiện thủ tục đăng bộ sang tên tại Văn phòng Đăng ký đất đai thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường (thuộc Ủy ban nhân dân quận/huyện nơi có di sản).

Theo đó, các đồng thừa kế có thể yêu cầu cơ quan chức năng cấp cho mỗi người 01 Giấy chứng nhận hoặc cấp chung một Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện theo khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai năm 2013 và khoản 4 Điều 5 Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Cụ thể, khoản 2 Điều 98 Luật Đất đai năm 2013 quy định như sau:

“… 2. Thửa đất có nhiều người chung quyền sử dụng đất, nhiều người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải ghi đầy đủ tên của những người có chung quyền sử dụng đất, người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất và cấp cho mỗi người 01 Giấy chứng nhận; trường hợp các chủ sử dụng, chủ sở hữu có yêu cầu thì cấp chung một Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện.”

Khoản 4 Điều 5 Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định như sau:

“… 4. Trường hợp nhiều người được thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà những người được hưởng thừa kế có văn bản thỏa thuận chưa phân chia thừa kế và đề nghị cấp một Giấy chứng nhận cho người đại diện đối với toàn bộ diện tích đất, tài sản gắn liền với đất để thừa kế thì cấp một Giấy chứng nhận cho người đại diện đó. Văn bản thỏa thuận phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật. Trên Giấy chứng nhận ghi thông tin của người đại diện theo quy định tại Khoản 1 Điều này, dòng tiếp theo ghi "Là người đại diện của những người được thừa kế gồm:... (ghi lần lượt tên của những người được thừa kế quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất)”.

Thứ tư, tiến hành thủ tục chuyển nhượng nhà đất cho người khác.

Sau khi có giấy tờ nhà đất hợp pháp, các đồng thừa kế có thể lập hợp đồng chuyển nhượng nhà đất cho người khác và thực hiện công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật. Khi đó những người thừa kế cùng hàng có thể chia đều giá trị của nhà đất đã được chuyển nhượng.