Chuỗi cung ứng toàn cầu gặp khó khăn khi các biến thể COVID-19 và thiên tai

Ngành vận tải đình trệ

Doanh nghiệp, các nhà kinh tế và chuyên gia vận tải chung nhận định rằng những biến cố trên đã đẩy các chuỗi cung ứng toàn cầu tới giới hạn đứt gãy, đe dọa dòng chảy nguyên liệu thô, phụ tùng và hàng tiêu dùng.

Theo Reuters, Phòng Vận tải biển Quốc tế (IIS) cho biết biến thể Delta của COVID-19 đã tàn phá các trung tâm sản xuất của châu Á, đồng thời buộc nhiều quốc gia "cấm cửa" các thủy thủ lên bờ. Điều này khiến các thuyền trưởng không thể luân chuyển các thủy thủ vốn dĩ đã rất mệt mỏi trong thời gian dịch bệnh kéo dài.

Khoảng 100.000 thuyền viên bị mắc kẹt trên biển sau thời gian dài ám ảnh về giai đoạn khó khăn năm 2020 cùng với những lệnh phong tỏa chống dịch nghiêm ngặt.

"Chúng tôi không còn bên bờ cuộc khủng hoảng biến động thuyền viên lần thứ hai nữa, mà chúng tôi đang trong cuộc khủng hoảng", ông Guy Platten, Tổng thư ký của tổ chức vận tải biển Phòng Vận chuyển Quốc tế (IPS) nói với Reuters. "Đây là thời điểm nguy hiểm đối với chuỗi cung ứng toàn cầu", ông Guy Platten nói thêm.

Vận tải biển "cõng” khoảng 90% lưu lượng thương mại toàn cầu và cuộc khủng hoảng thủy thủ đoàn đang làm gián đoạn nguồn cung cấp mọi thứ, từ dầu mỏ, quặng sắt, đến thực phẩm và đồ điện tử.

Hãng vận tải container của Đức Hapag Lloyd mô tả tình hình là “cực kỳ khó khăn”.

“Sức chứa của tàu rất eo hẹp, khan hiếm container rỗng và tình hình hoạt động tại một số cảng và bến cuối không thực sự cải thiện”.

“Chúng tôi dự đoán điều này có thể sẽ kéo dài sang quý IV/2021 - nhưng rất khó dự đoán.”

Trong khi đó, lũ lụt lịch sử ở Trung Quốc và Đức khiến dòng chảy thương mại đứt quãng nghiêm trọng hơn, đe dọa các hoạt động kinh tế trị giá hàng nghìn tỷ USD. Lũ lụt tại Trung Quốc đang cản trở vận tải than từ Nội Mông và Thiểm Tây đến các nhà máy điện.

Nhà hoạch định nhà nước cho biết lũ lụt ở Trung Quốc đang hạn chế việc vận chuyển than từ các khu vực khai thác như Nội Mông và Sơn Tây, cũng như các nhà máy điện cần nhiên liệu để đáp ứng nhu cầu cao điểm vào mùa hè.

Tại Đức, việc vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ đã chậm lại đáng kể. Trong tuần của ngày 11/7, khi thảm họa xảy ra, khối lượng các chuyến hàng đến muộn đã tăng 15% so với tuần trước, theo dữ liệu từ nền tảng theo dõi chuỗi cung ứng FourKites.

Ông Nick Klein, Phó chủ tịch OEC Group (công ty logistics Đài Loan), cho biết nhiều công ty đang vật lộn với việc đưa hàng hóa ra khỏi các cảng ở châu Á và Mỹ. “Tình trạng bế tắc sẽ còn kéo dài tới tháng 3/2022”, ông Klein dự báo.

Các hãng sản xuất ô tô khốn đốn

Trong khi đó, các ngành sản xuất quay cuồng. Ví dụ, các nhà sản xuất ô tô một lần nữa bị buộc phải ngừng sản xuất vì sự gián đoạn do dịch COVID-19 bùng phát. Toyota Motor Corp cho biết trong tuần này họ đã phải tạm dừng hoạt động tại các nhà máy ở Thái Lan và Nhật Bản vì họ không thể mua được phụ tùng.

Stellantis, nhà sản xuất Fiats, Peugeots và Chryslers, đã tạm ngừng sản xuất tại một nhà máy ở Anh vì một lượng lớn công nhân phải cách ly để ngăn chặn sự lây lan của virus.

Ngành công nghiệp này đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng thiếu chất bán dẫn trên toàn cầu trong năm nay, chủ yếu từ các nhà cung cấp châu Á.

Đầu năm nay, ngành công nghiệp ô tô nhất trí rằng cuộc khủng hoảng nguồn cung chip sẽ giảm bớt vào nửa cuối năm 2021 - nhưng giờ đây, một số giám đốc điều hành cấp cao cho biết nó sẽ tiếp tục đến năm 2022.

Lãnh đạo một công ty Hàn Quốc cung cấp phụ tùng cho Ford, theo Reuters, Chrysler và Rivian tiết lộ chi phí mua nguyên liệu tăng vọt vì giá dịch vụ vận tải quá cao. “Chúng tôi tốn thêm 10% chi phí để sản xuất”, vị lãnh đạo này than thở.

“Mặc dù chúng tôi đang cố gắng giữ cho chi phí của mình ở mức thấp, nhưng đó là một thách thức rất lớn. Không phải chi phí nguyên vật liệu tăng mà giá vận chuyển container cũng tăng chóng mặt ”.

Nhà sản xuất thiết bị gia dụng lớn nhất châu Âu, Electrolux cũng lên tiếng cảnh báo về tình trạng chuỗi cung ứng đứt quãng. Domino’s Pizza thông báo hãng không được giao đủ thiết bị để xây dựng các cửa hàng mới.

Sự gián đoạn của đại dịch đã gây ra những ảnh hưởng lớn ở Anh, nơi số lượng lớn người dân ở nhà đã khiến việc kinh doanh của họ bị đình trệ và việc phân phối hàng hóa và dịch vụ bị trì hoãn.

Các siêu thị ở Anh hôm 22/ 7 cho biết một số sản phẩm bị thiếu hụt và các trạm xăng đã buộc phải đóng cửa sau khi ứng dụng y tế chính thức yêu cầu hàng trăm nghìn công nhân cách ly sau khi tiếp xúc với người mắc COVID-19.

Các tờ báo của Anh đăng những bức ảnh trang nhất về các kệ hàng trống trong các siêu thị.

Theo các công ty trong ngành vận tải, các cảng trên toàn cầu đang phải hứng chịu sự ứ đọng hàng hóa chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ. Hiệp hội Cảng và vận tải biển Trung Quốc hôm 21/7 cho biết khả năng vận chuyển hàng hóa tiếp tục bị thắt chặt.

"Ngành công nghiệp sản xuất của Đông Nam Á, Ấn Độ và các khu vực khác bị ảnh hưởng bởi sự bùng phát trở lại của dịch bệnh, khiến một số đơn đặt hàng đổ sang Trung Quốc", họ nói.

Union Pacific, một trong hai nhà khai thác đường sắt lớn vận chuyển hàng hóa từ các cảng Bờ Tây Hoa Kỳ vào nội địa, đã áp đặt lệnh tạm ngừng vận chuyển hàng hóa trong 7 ngày vào cuối tuần trước, bao gồm cả hàng tiêu dùng, đến một trung tâm Chicago, nơi các xe tải nhận hàng.

Các chuyên gia cho biết, nỗ lực nhằm giảm bớt "tình trạng tắc nghẽn đáng kể" ở Chicago, sẽ gây áp lực lên các cảng ở Los Angeles, Long Beach, Oakland và Tacoma.

Một cuộc tấn công mạng vào các cảng container ở Cape Town và Durban của Nam Phi trong tuần này tiếp tục làm tăng thêm sự gián đoạn tại các nhà ga.