Chứng khoán là gì?

Chứng khoán là gì ?

Ảnh minh họa.

Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện bằng hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử.

Chứng khoán bao gồm các loại: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư, chứng khoán phái sinh. Thực chất chứng khoán là một loại hàng hóa đặc biệt.

Thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán là nơi nhiều người mua bán, trao đổi và chuyển nhượng chứng khoán. Họ tham gia thị trường này với mục đích kiếm lời. Thị trường chứng khoán mang tính tập trung hoặc phi tập trung.

Tập trung tức là tất cả giao dịch được tổ chức tại Sở giao dịch chứng khoán. Mọi lệnh giao dịch được chuyển đến sàn giao dịch, ghép lệnh và thiết lập nên giá giao dịch.

Tính phi tập trung (thị trường OTC) thể hiện qua hình thức các giao dịch được thực hiện qua mạng lưới công ty chứng khoán ở tất cả các quốc gia. Quá trình thiết lập giá được tiến hành theo phương thức thỏa thuận.

Chức năng của thị trường chứng khoán:

Huy động vốn đầu tư cho các doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Tạo dựng một môi trường đầu tư cho công chúng, cơ hội cho các nhà đầu tư.

Cung cấp tính thanh khoản cho các chứng khoán.

Góp phần giúp Chính phủ thực hiện chính sách kinh tế vĩ mô.

Dựa vào chứng khoán có thể đánh giá tình hình và hoạt động của doanh nghiệp.

Thị trường chứng khoán giúp những người thiếu vốn huy động được vốn và người có vốn chuyển vốn của mình thành vốn đầu tư. Vì vậy, thị trường chứng khoán còn được gọi là thị trường vốn.

Theo đối tượng trao đổi, thị trường chứng khoán có thể phân thành hai loại cơ bản: thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu.

Về mặt không gian, không có sự phân biệt hai thị trường này. Sở giao dịch chứng khoán và các công ty chứng khoán đều tổ chức trao đổi cả cổ phiếu lẫn trái phiếu và các loại chứng khoán khác.

Theo tính chất của chứng khoán, thị trường chứng khoán có thể phân thành 2 loại: thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.

Trái phiếu là công cụ nợ mà thực chất của việc phát hành các công cụ này là nhà phát hành đứng ra đi vay theo phương thức có hoàn trả cả gốc lẫn lãi. Trái phiếu thường có thời hạn xác định, có thể là trung hay dài hạn.

Cổ phiếu là giấy chứng nhận quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp đối với tài sản ròng và tài sản của công ty cổ phần.

Có 2 loại cổ phiếu: cổ phiếu thông thường và cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu thông thường: hay còn gọi là cổ phiếu phổ thông là loại cổ phiếu có thu nhập không ổn định, cổ tức biến động tùy theo sự biến động lợi nhuận của công ty. Tuy nhiên, thị giá cổ phiều lại rất nhạy cảm trên thị trường, không chỉ phụ thuộc vào lợi nhuận cảu của công ty mà còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như: môi trường kinh tế, thay đổi lãi suất,…hay nói cách khác là tuân theo quy luật cung cầu.

Cổ phiếu ưu đãi: là cổ phiếu có quyền nhận được thu nhập cố định theo một tỷ lệ lãi suất nhất định, không phụ thuộc vào lợi nhuận của công ty. Tuy nhiên, thị giá cổ phiếu này phụ thuộc vào sự thay đổi lãi suất trái phiếu kho bạc và tình hình tài chính của công ty.

Như vậy, việc đầu tư vào cổ phiếu không chỉ đơn giản là nhận được cổ tức, mà quan trọng hơn chính là chênh lệch giá cổ phiểu trên thị trường (lãi vốn). Khi cổ phiếu của công ty được nhiều người mua, chứng tỏ thị trường tin tưởng vào hiện tại và khả năng phát triển của công ty trong tương lai và ngược lại.

Một nhà đầu tư chứng khoán không chỉ xác định thời điểm và mức giá mua bán một loại chứng khoán, mà còn phải biết trung hòa rủi ro bằng cách đa dạng hóa thông qua việc xây dựng được danh mục chứng khoán có các mức rủi ro khác nhau hoặc chu kỳ giao động lệch nhau.

Đầu tư chứng khoán để làm gì

Để hiểu được rằng việc chơi chứng khoán khác hoàn toàn với việc đầu tư chứng khoán như thế nào, bạn phải hiểu được mục đích của việc đầu tư cũng như cách bạn sẽ làm với khoản đầu tư của bạn. Đầu tư chứng khoán là một sự tính toán có chủ đích chứ không phải là những hành động bột phát với những cảm tính.

Đầu tư chứng khoán để làm gì ?

Hãy tưởng tượng việc bạn bắt đầu với một cửa hàng bán lẻ và cổ đông là các thành viên trong gia đình. Bạn quyết định bỏ 1 tỷ đồng để tạo lập một công ty mới. Bạn chia số cổ phần đó thành 10.000 cổ phiếu.

Bạn định mức mỗi cổ phiếu ở mức 100.000 đồng. Nếu bạn bán tất cả các cổ phiếu đó cho các thành viên trong gia đình bạn sẽ có 1 tỷ đồng để phục vụ cho mục đích kinh doanh.

Sau một thời gian, công ty của bạn kiếm ghi nhận mức lãi là 500 triệu đồng, mỗi cổ phiếu sẽ được hưởng 1/10.000 lợi nhuận. Bạn sẽ nhận được mức 50 triệu đồng chia cho 10.000 cổ phiếu tương ứng với mỗi cổ phiếu sẽ thêm 50.000 đồng.

Bạn sẽ có một cuộc họp được gọi là đại hội đồng cổ đông được chủ trì của Hội đồng quản trị và có sự tham gia của cổ đông để quyết định rằng sẽ trả cổ tức bằng tiền hay bằng cổ phiếu, hoặc mở rộng công ty bằng việc tái đầu tư.

Nếu công ty của bạn đủ lớn, bạn có thể có một đợt phát hành cổ phần lần đầu tiên ra công chúng (được gọi là IPO) cho phép bạn được bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán hoặc thị trường tự do.

Tất cả những điều trên được gọi là đầu tư chứng khoán, nghĩa là việc bạn rót vốn và mua cổ phiếu của một công ty cổ phần. Cổ phiếu này sẽ có lúc tăng hoặc giảm, dựa trên việc kinh doanh của công ty đó. Đầu tư chứng khoánchính là cách góp vốn cổ phần để sở hữu cho mình một doanh nghiệp.