Căng thẳng Trung Đông leo thang, cổ phiếu Saudi Aramco bốc hơi 200 tỷ USD

Giá cổ phiếu Saudi Aramco đã giảm gần 2% kể từ khi tướng Qasem Soleimani thiệt mạng, cho thấy mối quan ngại của các nhà đầu tư rằng Iran có thể sẽ phản ứng bằng các cuộc tấn công nhắm vào các cơ sở dầu lửa của Saudi Arabia - đồng minh chủ chốt của Mỹ tại Trung Đông. Cổ phiếu công ty có vốn hoá lớn nhất thế giới vẫn sụt giá mạnh bất chấp việc giá dầu thô tăng tới 6% kể từ thứ Năm tuần trước lên mức gần 70 USD. 

Cổ phiếu Saudi Aramco có xu hướng giảm kể từ sau khi thực hiện IPO lớn nhất lịch sử hồi tháng 12 năm ngoái. Tính từ mức đỉnh vào ngày 16/12 - một tuần sau IPO, cổ phiếu này đã giảm tới 10% giá trị, "bay" hơn 200 tỷ USD vốn hoá thị trường.

Các nhà đầu tư quan ngại rằng Iran, vốn coi Saudi Arabia là một trong những nước thù địch trong khu vực, có thể nhắm tới các cơ sở sản xuất của Saudi Aramco hoặc mạng lưới máy tính của công ty này nhằm trả đũa cho các chết của tướng Soleimani. 

Saudi Aramco là công ty IPO lớn nhất lịch sử, hiện tại đã bốc bơi tới 200 tỷ USD.

Mỹ từng đổ lỗi cho Iran đứng sau cuộc tấn công bằng vào hai cơ sở sản xuất của Saudi Aramco hồi tháng 9, ảnh hưởng tới gần 50% sản lượng dầu của Saudi Arabia. Tuy nhiên, Iran phủ nhận thực hiện vụ tấn công này. 

Theo Hasnain Malik, người đứng đầu bộ phận chiến lược chứng khoán tại Dubai của ngân hàng đầu tư Tellimer, việc tướng Soleimani của Iran bị sát hại làm gia tăng những "rủi ro địa chính trị chưa từng có" và điều này sẽ khiến các nhà đầu tư e dè hơn với  Saudi Aramco. 

Theo giới chuyên gia, Iran cũng có thể trả đũa bằng các cuộc tấn công mạng. Nước này sở hữu năng lực mạnh về lĩnh vực này và trước đó từng có liên quan tới các cuộc tấn công vào những ngân hàng lớn của Mỹ như JPMorgan Chase, Bank of America và Wells Fargo, khiến khách hàng không thể truy cập tài khoản và quỹ của họ. 

Năm 2012, Saudi Aramco từng hứng chịu một trong những cuộc tấn công mạng tồi tệ nhất trong lịch sử, khi 35.000 máy tính của công ty này bị phá huỷ một phần hoặc toàn bộ bởi tin tặc. 

Theo Malik, cổ phiếu của Saudi Aramco phụ thuộc chủ yếu vào sự hỗ trợ của các nhà đầu tư trong nước và khu vực. Phần lớn các nhà đầu tư tham gia vào IPO vào ngày 11/12, huy động được 25,6 tỷ USD của Saudi Aramco, là các nhà đầu tư, công ty và tổ chức trong nước.

"Về cơ bản, Saudi Aramco đã được định giá quá cao", Anish Kapadia, giám đốc năng lượng của Palissy Advisors, nhận định. Ông cũng cho rằng công ty này chỉ đạt được mức định giá gần 1.700 tỷ USD nhờ việc giới hạn số lượng cổ phiếu bán ra và nhờ vào các nhà đầu tư thân thiện trong nước. "Họ luôn gặp khó khăn để duy trì mức định giá đó", Kapadia nói. 

Các nhà phân tích cho rằng giá dầu có thể chỉ tăng trong ngắn hạn. Khi giá dầu quay đầu giảm trở lại, áp lực với cổ phiếu Saudi Aramco sẽ còn lớn hơn. Trong báo cáo nghiên cứu mới đây, các nhà phân tích của Goldman Sachs nói rằng rủi ro lớn đã nhìn thấy được ở giá dầu thô và sự gián đoạn trong nguồn cung là điều cần thiết để duy trì giá dầu ở mức gần với hiện tại.