Cẩn trọng với cá khô ngay cả ruồi cũng không dám đậu

Cá khô được xem là món ăn dân dã hấp dẫn, có thể chế biến được nhiều món ngon, lại là thực phẩm rất tiện sử dụng có thể để dành phòng những ngày mưa dầm lụt lội hay bão lũ, không đi chợ được thì trong nhà vẫn có món ăn ngon. Tại siêu thị có bán nhiều loại cá khô như cá cơm, cá bống, cá đéc, cá chuồn, cá kèo... và tiêu thụ rất nhiều.

Cá khô được bày bán tràn lan ngoài chợ mà không cần bảo vệ bởi bọc ni lông hay tủ kính.

Với cách chế biến thủ công bằng cách ướp muối và phơi nắng, cá khô không chỉ giàu dinh dưỡng mà lại rất thơm ngon nhưng trong quá trình làm khô vẫn còn mùi tanh của sản phẩm nên thu hút rất đông ruồi, muỗi.

Tuy nhiên, tại các chợ lẻ ở TP.HCM những sản phẩm đồ khô này lại được bày bán tràn lan, không nhãn mác, nhãn hiệu nhưng với mức giá khá cao từ 220.000-400.000 đồng/kg cá sặc đã phơi khô. Tuy nhiên, điều đáng nói là các sản phẩm cá khô này không hề xuất hiện bóng dáng của bất cứ côn trùng nào đậu.

Theo ghi nhận của chúng tôi, dạo quanh các khu chợ lẻ ở TP.HCM như Bà Chiểu (Bình Thạnh), Gò Vấp, Bình Tây (quận 6)… các gian hàng bán thực phẩm đã sấy khô như cá khô, tôm, khô gà… đa số được trưng bày bên ngoài mà không cần đựng trong bịch ni lông hay tủ kính. Thế nhưng đáng chú ý là gian hàng nào cũng sạch sẽ, không có lấy bóng dáng của bất kỳ ruồi hay muỗi nào lại gần.

Cá khô được trưng bày một cách sạch sẽ tại một gian hàng thuộc chợ lẻ ở TP.HCM.

Theo một tiểu thương kinh doanh đồ khô tại chợ Gò Vấp, giải thích cho việc hàng khô của cô không có ruồi, muỗi đậu vào vì trong chợ thường xuyên có người đi phun thuốc diệt ruồi, muỗi xung quanh để diệt trừ côn trùng này phát triển.

Cũng lý giải cho việc ruồi, muỗi không đậu lên thực phẩm khô tại sạp hàng của mình, cô Ng. cho biết vì cá các loại đã được hấp chín rồi phơi khô chứ không phơi sống như ngày xưa. Vì thế cá khô đã mất mùi và không còn thu hút côn trùng.

Các chuyên gia khẳng định, cá khô không có ruồi đậu nhiều khả năng người bán đã dùng thuốc diệt ruồi và không có cách diệt hay đuổi ruồi trong món cá khô nào mà an toàn cả, dùng bất cứ chất gì để diệt ruồi dù ít hay nhiều cũng gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.

Một trong số đó là chất trichlorfon - loại hóa chất bảo vệ thực vật, gốc lân hữu cơ đã bị Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn cấm sử dụng trong sản xuất kinh doanh thủy sản từ ngày 17/3/2009.

Các đơn vị sản xuất đã dùng chất trichlorfin - một lại thuốc dùng để diệt côn trùng vào thực phẩm khô.

Cách đây chưa lâu, cơ quan chức năng đã phát hiện các cơ sở sản xuất khô cá quy mô lớn dùng trichlorfon trong quy trình sản xuất. Chỉ trong vòng một tháng, chi cục Quản lý chất lượng nông lâm và thuỷ sản (sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh An Giang) đã phát hiện khô cá tra bị nhiễm trichlorfon.

 Ngày 19/6, kết quả kiểm tra nhanh đã phát hiện mẫu thử dương tính với hoá chất bảo vệ thực vật và cơ quan chức năng đã tiêu huỷ 1.034kg khô cá tra nhiễm trichlorfon của cơ sở sản xuất khô cá tra tại khóm Xuân Hoà (thị trấn Tịnh Biên). Trước đó, 2,99 tấn khô cá của các hộ sản xuất ở ấp An Thái, xã Hoà Bình, huyện Chợ Mới cũng bị phát hiện nhiễm trichlorfon.

Ngay từ tháng 12/2011, khi kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện mẫu khô của hai cơ sở sản xuất khô tại ấp An Thái có hàm lượng trichlorfon vượt 8.446,77µg/kg trong khô cá tra và 13.413µg/kg trong khô cá chim. Đến tháng 5/2013, cơ quan chức năng tiếp tục kiểm tra tám cơ sở sản xuất khô tại đây, nhưng chỉ kiểm tra được hai (sáu cơ sở bất hợp tác), phát hiện và tiêu huỷ 124kg khô cá nhiễm trichlorfon. Rất khó để biết nguồn hàng từ những cơ sở này đã được phân phối tới đâu.

Vì thế, để đảm bảo an toàn, tốt nhất, người dùng nên chọn những sản phẩm được bày bán tại các hệ thống siêu thị được in nhãn hiệu, bao bì cẩn thận và được kiểm chứng an toàn thực phẩm.