Biến thể COVID-19 ở Nam Phi có thể vô hiệu hóa vaccine

Cả Anh và Nam Phi đều phát hiện ra những biến chủng COVID-19, dễ lây lan hơn, khiến số ca mắc mới tăng nhanh.

Ugur Sahin, giám đốc điều hành công ty công nghệ sinh học BioTech và John Bell, Giáo sư Y khoa Regius tại Đại học Oxford, cho biết họ đang thử nghiệm vaccine trên các biến chủng mới, có thể tiến hành chỉnh sửa cần thiết trong vòng 6 tuần, theo VnExpress.

Tuy nhiên đến nay, họ chỉ tuyên bố biến chủng COVID-19 ở Anh không kháng được vaccine mà chưa dám chắc về biến chủng ở Nam Phi.

Giáo sư John Bell cho rằng biến thể ở Nam Phi nguy hiểm hơn biến thể ở Anh. Ảnh: PA

Hôm 4/1, Bộ trưởng Y tế Anh Matt Hancock bày tỏ lo lắng về điều này. "Tôi vô cùng quan ngại về biến chủng ở Nam Phi. Đây là vấn đề rất nghiêm trọng, thậm chí nghiêm trọng hơn cả biến chủng ở Anh", ông nói. Biến chủng COVID-19 ở Nam Phi mang hai đột biến tại các khu vực quan trọng của gene virus, nơi tạo ra protein gai vốn dùng để gắn vào tế bào người.

Vaccine COVID-19 mô phỏng các protein này, giúp cơ thể làm quen và chống lại mầm bệnh sau này. Song sự thay đổi có thể khiến hệ miễn dịch không phát hiện được virus, ngay cả sau khi tiêm phòng. Đáng lo ngại, biến chủng cũng gây khó khăn cho các xét nghiệm PCR.

Tiến sĩ Simon Clarke, phó giáo sư về vi sinh học tế bào tại Đại học Reading, cho biết: "Những thay đổi lớn ở protein có thể làm virus ít nhạy cảm hơn với phản ứng miễn dịch do vaccine kích hoạt. Hơn nữa, biến chủng ở Nam Phi khó theo dõi, vì nó thiếu đi một đột biến được tìm thấy trong biến chủng ở Anh".

Francois Balloux, giáo sư sinh học tại Đại học College London (UCL), cũng đồng tình với quan điểm này.

"Biến chủng COVID-19 ở Nam Phi giúp virus vượt qua hệ miễn dịch hoặc các loại vaccine trước đó. Chưa rõ chúng có đủ để qua mặt hàng rào bảo vệ của vaccine hiện tại hay không", ông nói.

Quá trình đột biến của COVID-19 đã xảy ra từ khi đại dịch khởi phát. Đây là hiện tượng tự nhiên, giúp virus thích nghi với vật chủ. Dù hầu hết các biến chủng không mạnh hơn, chúng có thể khiến virus lây lan nhanh chóng, trở nên kháng miễn dịch cơ thể.

Vaccine COVID-19 có thể không có hiệu quả với biến thể ở Nam Phi. Ảnh: PA

Tại Nam Phi, trên 300 trường hợp nhiễm biến thể 501.V2 đã được ghi nhận. Có 3 trường hợp của biến thể này đã được xác nhận ở châu Âu gồm 2 ở Vương quốc Anh và 1 ở Phần Lan, đều liên quan đến những người trở về từ Nam Phi, theo báo Tin tức.

Một số quốc gia đã cấm du khách từ Nam Phi như Anh, Đức, Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong khi đó, Anh lần đầu tiên báo động về biến thể VUI-202012/01 hồi tháng 12/2020 sau khi số ca mắc liên quan tới biến thể này bùng nổ.

Các nhà virus học hàng đầu ở Mỹ đã thừa nhận biến thể này có thể đã xuất hiện ở Mỹ và không bị phát hiện trong thời gian qua.

Australia, Italy, Iceland, Tây Ban Nha và Hà Lan là một số nước đã ghi nhận các ca mắc biến thể VUI-202012/01. Các biến thể khác với gien gần tương tự đã có mặt ở Nam Phi (501.V2) và Nigeria (P681H).

Theo một nghiên cứu mới do Cơ quan Y tế Cộng đồng England thực hiện, biến thể VUI-202012/01 không gây các triệu chứng bệnh COVID-19 nặng hơn so với các biến thể khác, mặc dù có khả năng lây lan nhanh hơn. 

Thông báo ngày 29/12 của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu (ECDC) cho biết, mặc dù không có thông tin cho thấy những biến thể mới gây nguy cơ bệnh nghiêm trọng hơn, nhưng khả năng lây lan cao hơn có thể dẫn tới số ca nhập viện và tử vong tăng lên. Điều này đặc biệt đúng đối với những người thuộc các nhóm cao tuổi hoặc có bệnh nền. Báo cáo đề cập cụ thể đến 2 biến thể mới được phát hiện ở Anh và ở Nam Phi (501.V2), cả hai đều cho thấy khả năng lây lan nhanh. 

Đã có hàng nghìn ca mắc biến thể VUI-202012/01 đã được ghi nhận ở Vương quốc Anh cùng hàng chục quốc gia EU và trên thế giới. 

(Tổng hợp)