Báo Philippines: Việt Nam là bài học thiết thực trong việc phòng chống COVID-19

Sau những nỗ lực của chính phủ Philippines để chống lại đại dịch COVID-19, số ca nhiễm mới nhất vẫn liên tục tăng. Một số cá nhân, tổ chức trước đây từng lên tiếng ủng hộ chính phủ giờ cũng "quay lưng".

Sáng 22/3, một vài bài báo đã nêu lên những lời chỉ trích chính phủ từ Liên đoàn Người sử dụng lao động của Philippines, Phòng Thương mại và Công nghiệp Philippines và một số nhà kinh tế học hàng đầu tại các trường đại học và ngân hàng lớn của đất nước. 

Đối với hầu hết mọi người, các giải pháp mà chính phủ áp dụng để cố gắng khắc phục đại dịch COVID-19 là hoàn toàn không liên quan đến thực tế.

Phản ứng dữ dội ngày càng tăng đã khiến nhiều người vẫn còn ủng hộ chính phủ phải vào thế phòng thủ. Và khi ai đó dám đặt câu hỏi về sự không thể sai lầm của chính quyền TT Duterte, họ nhanh chóng phản biện rằng: "Thay vì chỉ trích, mọi người nên đưa ra giải pháp".

Tờ Manila Times nhận định, yêu cầu về "giải pháp" rất đơn giản. Vì Philippines được hưởng lợi từ việc có một số quốc gia láng giềng có quan hệ tốt và về cơ bản đã đánh bại đại dịch, chính phủ chỉ cần nghiên cứu những gì các nước láng giềng đã làm và áp dụng các phương pháp tương tự. Và quốc gia láng giềng này chính là Việt Nam.

Công thức chiến thắng đại dịch COVID-19 của Việt Nam

Phản ứng của Việt Nam đối với đại dịch COVID-19 dựa trên kinh nghiệm xử lý đại dịch hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS) hồi năm 2003. Đây là quốc gia thứ hai sau Trung Quốc báo cáo sự xuất hiện của SARS và là quốc gia đầu tiên được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố không có SARS chỉ sau vài tháng.

Philippines cũng thành công tương tự trong việc tránh được SARS vào thời điểm đó. Nhưng ngược lại với Việt Nam, họ đã nhanh chóng quên đi những gì đã học được.

Đến khoảng năm 2015, chính quyền Aquino đã thành lập Lực lượng đặc nhiệm liên ngành về các bệnh truyền nhiễm mới nổi (IATF- EID). Một trong những nhiệm vụ của IATF-EID được nêu khi thành lập tổ chức này là giám sát các mối đe dọa dịch bệnh tiềm ẩn như SARS ở các khu vực khác trên thế giới, để có thể chuẩn bị các biện pháp ứng phó kịp thời. 

Việc chính quyền Duterte sử dụng sai IATF-EID làm quân hàm được đánh giá là sai lầm lớn nhất của chính phủ trong việc phản ứng với đại dịch.

Công thức chiến thắng đại dịch của Việt Nam về cơ bản có 4 bước.

Đầu tiên, ngay khi nhận thấy nhu cầu về vaccine COVID-19, chính phủ đã hỗ trợ đáng kể về tài chính và hành chính để phát triển và sản xuất các phương pháp điều trị, cung cấp y tế "cây nhà lá vườn". Nghiên cứu về vaccine bắt đầu ngay khi có đủ mẫu vật liệu và ngành dược Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu không dưới 4 loại bộ xét nghiệm coronavirus khác nhau. 

Đầu tháng 3/2021, Việt Nam bắt đầu tung ra loại vaccine sản xuất trong nước của riêng mình. Theo dữ liệu hiện có, vaccine này có hiệu quả tương đương với vaccine của Trung Quốc, Nga và Ấn Độ, thậm chí là tốt hơn.

Thứ hai, Việt Nam áp dụng chiến lược khóa cửa ngắn hạn, kín gió và hạn chế di chuyển để ngăn chặn sự lây lan của coronavirus. Chính phủ hành động ngay lập tức để đóng cửa toàn bộ các khu vực có thể bị ảnh hưởng bởi sự xuất hiện của ca bệnh. 

Việc khóa cửa tương đối khắc nghiệt, những người cách ly không được bước ra khỏi nhà của họ. Nhưng điều này có thể chấp nhận được (và không hoàn toàn làm ảnh hưởng đến nền kinh tế), vì chúng ngắn gọn, chỉ kéo dài khi cần thiết để thực hiện các bước kiểm soát tiếp theo. Bên cạnh đó, chính phủ đã chi rất hào phóng cho các khoản hỗ trợ xã hội, thậm chí giao thực phẩm đến tận nhà cho người dân đang cách ly.

Thứ ba, một hệ thống truy tìm hiệu quả là yếu tố quan trọng nhất để ứng phó với đại dịch. Việt Nam đã ngay lập tức xây dựng và triển khai một hệ thống truy tìm địa chỉ liên lạc tập trung, chính xác và triệt để. Địa chỉ liên hệ của bất kỳ người nào có kết quả xét nghiệm dương tính với coronavirus được truy tìm theo ba cấp độ và tất cả những người đó đều được kiểm tra ngay lập tức.

Cuối cùng, các nhà lãnh đạo Việt Nam đã quản lý chặt chẽ việc cách ly và phát huy hiệu quả biện pháp này. Những người bị nhiễm, bất kể tình trạng của họ, ngay lập tức được cách ly để theo dõi và điều trị tại các cơ sở của chính phủ. Tất cả những người tiếp xúc cấp một (F1) của người bị nhiễm cũng đi cách ly tập trung. Các hình thức "tự cách ly" hoặc "cách ly tại nhà" là vô nghĩa đối với bất kỳ ai bị nhiễm bệnh hoặc tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh.

Và kết quả của tất cả những điều này là gì? Tính đến ngày Chủ nhật (21/3), Việt Nam ghi nhận 2.572 trường hợp mắc COVID-19 cộng dồn (Philippines có 663.794); Việt Nam đã báo cáo 35 trường hợp tử vong do nhiễm bệnh (so với 12.968 của Philippines); và có 339 trường hợp đang điều trị, trong đó không có trường hợp nào được phân loại là nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng (Philippines có 73.072 trường hợp đang điều trị và 785 trường hợp nghiêm trọng/nguy kịch tính đến ngày Chủ nhật).

Việt Nam vẫn đang hạn chế các chuyến thăm không cần thiết của người nước ngoài. Tuy nhiên, việc di chuyển và hoạt động kinh tế trong nước là bình thường. Chính phủ Việt Nam thậm chí đã triển khai một chiến dịch tiếp thị tích cực để quảng bá du lịch trong nước nhằm thúc đẩy nền kinh tế. Trong khi đó, ở Philippines, hơn 20% dân số cả nước và 70% hoạt động kinh tế của đất nước đang trở lại nhưng dưới một tầng băng mỏng, không biết sẽ vỡ lúc nào.

Những người biện hộ cho chính quyền Philippines sẽ nhanh chóng chỉ ra rằng, các biện pháp của Việt Nam là có thể thực hiện được bởi vì đây là một nhà nước tập trung, độc đảng. Tuy nhiên, The Malina đánh giá, lập luận này cũng tầm thường như bất kỳ lập luận nào trước đó.

Vì tổ chức IATF-EID, được sử dụng bởi chính quyền Duterte, có cấu trúc rất giống và gần như chính xác quyền hạn như chính phủ Việt Nam. Mặt khác, “dân chủ” không được xem là một trở ngại đối với việc phòng chống COVID-19. Ví dụ điển hình ở đây ở Đài Loan, nơi chính trị gần như hỗn loạn như ở Philippines.