Băn khoăn việc miễn trách nhiệm với người tham gia tái cơ cấu ngân hàng yếu kém

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, một số ý kiến trong Ủy ban đề nghị cân nhắc quy định về miễn trách nhiệm đối với người tham gia cơ cấu lại tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt vì không đảm bảo tính thống nhất với Luật Cán bộ, công chức.

Theo đánh giá của cơ quan soạn thảo, cán bộ tham mưu của Ngân hàng Nhà nước, cán bộ tham gia Ban kiểm soát đặc biệt, cán bộ được điều động tham gia vào quá trình cơ cấu lại các tổ chức tín dụng (TCTD) yếu kém phải tham gia xử lý một công việc rất khó, phức tạp, không có tiền lệ, quy định của pháp luật lại chưa được đầy đủ và một số trường hợp gặp rủi ro pháp lý.

Từ thực tế đó, không ít cán bộ tìm cách từ chối khi được giao thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến xử lý TCTD yếu kém. Thiếu hụt nguồn nhân lực tham gia xử lý TCTD yếu kém là vấn đề đang vướng mắc hiện nay.

Bên cạnh đó, nguyên tắc số 2 của 25 nguyên tắc cốt lõi về thanh tra, giám sát theo Basel II (phiên bản thứ hai của Hiệp ước Basel, trong đó đưa ra các nguyên tắc chung và các luật ngân hàng của Ủyban Basel về giám sát ngân hàng) có quy định về việc các cán bộ của cơ quan quản lý phải được bảo vệ khỏi các trách nhiệm dân sự và hình sự đối với các hành động, thiếu sót trong quá trình thực thi nhiệm vụ được giao trên tinh thần công tâm, trung thực; các quốc gia thuộc liên minh Châu Âu, Hoa Kỳ, Singapore, Hồng Kông cũng có quy định tương tự.

Vì vậy, để đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng tham gia cơ cấu lại TCTD yếu kém được kiểm soát đặc biệt, việc có quy định về miễn trách nhiệm đối với người tham gia cơ cấu lại TCTD được kiểm soát đặc biệt là rất cần thiết.

Dẫn quy định của Bộ luật Hình sự về căn cứ miễn trách nhiệm hình sự, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho rằng, thông lệ luật pháp Việt Namtừ xưa đến nay những căn cứ này không quy định ở luật chuyên ngành mà chỉ quy định ở Bộ luật Hình sự, nay lại quy định ở luật chuyên ngành là thay đổi quan điểm về lập pháp.

Quan điểm xử lý của cơ quan tố tụng tùy theo từng trường hợp, nếu hình sự hóa nhiều sẽ ảnh hưởng đến hệ thống và tâm tư, tình cảm, động lực làm việc của cán bộ ngân hàng điều hành ở cấp dưới.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, cần làm rõ miễn trách nhiệm đối với người tham gia cơ cấu tổ chức tín dụng là miễn trách nhiệm kỷ luật hành chính, dân sự, hay hình sự.

Chủ tịch Quốc hội phân tích, theo quy định của luật, cán bộ, công chức trong thi hành công vụ có nghĩa vụ thực hiện đúng, đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn được giao, có quyền được pháp luật bảo vệ khi thực thi công vụ, nghĩa là nếu trong quá trình tham gia thực hiện cơ cấu lại các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt thì cán bộ, công chức đó phải là thành viên của Ban kiểm soát đặc biệt, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đúng quy định của pháp luật.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết, khi tham gia vào Ban kiểm soát đặc biệt của các TCTD không chỉ có cán bộ, công chức mà trưng tập cả người của các TCTD, chủ yếu là cán bộ của các ngân hàng thương mại nhà nước, họ không phải là cán bộ, công chức nên quy định ở dự án Luật này không trái với quy định của Luật Cán bộ, công chức.

Lý do đưa ra quy định này, theo ông Hưng, là do người tham gia tái cơ cấu có tâm lý hoang mang, nặng nề khi tham gia tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, không thể nào dự báo hết rủi ro xảy ra trong quá trình kiểm soát đặc biệt.

Để đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng tham gia cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém được kiểm soát đặc biệt, việc có quy định về miễn trách nhiệm đối với người tham gia cơ cấu lại tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt là rất cần thiết, ông Vũ Hồng Thanh nói và cho biết Ủy ban Kinh tế sẽ tiếp tục phối hợp với Cơ quan soạn thảo rà soát quy định những nguyên tắc, trường hợp cụ thể tránh lợi dụng quy định miễn trừ này.