Ai sẽ là người có thể thay thế nếu Thủ tướng Nhật Shinzo Abe từ chức?

Sự nghiệp chính trị của  Thủ tướng Shinzo Abe

Thủ tướng Nhật bản Abe Shinzō sinh ngày 21/9/1954 tại thành phố Nagato, tỉnh Yamaguchi. Ông là cháu ngoại của cựu Thủ tướng Kishi Nobusuke (từ năm 1957-1960).

Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Chính trị học tại Đại học Kobe vào năm 1977, ông Abe gia nhập Tập đoàn thép Kobe.

Ông Abe bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình vào tháng 11/1982, trong vai trò thư ký cho Ngoại trưởng Nhật Bản vào thời điểm đó là ông Abe Shintaro.

Một năm sau đó, vào tháng 11/1993, ông Abe được bầu vào Hạ viện Nhật Bản.

Đến tháng 7/2000, ông Abe giữ chức Chánh văn phòng Chính phủ trong Chính phủ nhiệm kỳ thứ hai của Thủ tướng Mori Yoshirō.

Đến tháng 4/2001, ông tiếp tục làm Phó Chánh văn phòng Chính phủ trong Chính phủ của Thủ tướng Koizumi Junichirō.

Tháng 9/ 2003, ông đảm nhiện chức Tổng thư ký cho Đảng Dân chủ Tự do (LDP)

Năm 2006, ông trở thành Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do, và trở thành Thủ tướng thứ 90 của Nhật Bản ở tuổi 52, thủ tướng trẻ nhất thời hậu chiến.

Tuy nhiên, vào tháng 9/2007, ông từ chức Thủ tướng, do những bê bối liên quan đến các thành viên trong Chính phủ và vấn đề sức khỏe.

Đến tháng 9/ 2012,  ông Abe bất ngờ giành được 108 trong tổng số 198 phiếu trong cuộc bầu chọn chức Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do, và trở thành Thủ tướng lần thứ 2 của Nhật Bản.

Như vậy, tính đến thời điểm ông Shinzo Abe dự định từ chức vì lý do sức khỏe vào ngày 28/8, ông đã giữ chức Thủ tướng Nhật tổng cộng 2.803 ngày, và trở hành người giữ kỷ lục về số ngày tại vị liên tục lâu nhất trong vai trò thủ tướng Nhật Bản.

Kỷ lục trước đó thuộc về cựu Thủ tướng Eisaku Sato, người đã tại vị 2.798 ngày liên tục trong 8 năm, từ năm 1964 - 1972. 

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong xe ô tô khi được đưa tới bệnh viện ở Tokyo ngày 24/8. Ảnh: Asahi

Những gương mặt nào có thể thay thế ông Abe?

Theo nhận định của Bloomberg, nếu ông Abe từ chức, Thủ tướng Nhật Bản tiếp theo có thể điều chỉnh chính sách với mọi vấn đề, từ quan hệ với Trung Quốc đến chính sách tiền tệ, nhưng sẽ không thay đổi quá mạnh mẽ.

Kể từ khi lên nắm quyền nhiệm kỳ 2 vào năm 2012, Thủ tướng Abe đã thực hiện nới lỏng tiền tệ chưa từng có, và một chính sách tài khóa linh hoạt để vực dậy nền kinh tế, được gọi là “Abenomics”. Ông cũng xây dựng mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Mỹ Donald Trump, đồng thời tìm cách làm dịu mối quan hệ với đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản là Trung Quốc.

Theo Bloomberg, dưới đây là một số gương mặt tiềm năng có thể kế nhiệm trong trường hợp Thủ tướng Abe từ chức vì lý do sức khỏe:

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba, 63 tuổi:

Các cuộc thăm dò cho thấy ông Ishiba là lựa chọn hàng đầu của cử tri. Ảnh: Getty Images

Không có tổng tuyển cử cho đến tận năm 2021, vì thế nhà lãnh đạo mới của đảng LDP cầm quyền sẽ đương nhiên kế nhiệm ghế Thủ tướng của ông Abe. Các cuộc thăm dò cho thấy ông Ishiba là lựa chọn hàng đầu của cử tri.

Ông đã ủng hộ các chính sách kinh tế được cho là mang tính dân túy hơn của Thủ tướng Abe, và từng phát biểu hồi tháng 4, rằng quá nhiều của cải đang tích lũy trong tay các chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư chứng khoán. Ông cũng nghi ngờ về tính bền vững của chính sách tiền tệ mà Ngân hàng trung ương Nhật Bản đang áp dụng.

Về đối ngoại, ông Ishiba đã đồng hành với Thủ tướng Abe trong duy trì quan hệ ổn định với Trung Quốc. Tháng trước ông kêu gọi một nhóm trong đảng LDP xem xét hậu quả của việc kêu gọi hủy chuyến thăm nhà nước tới Tokyo của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Tuy vậy, ông Ishiba vẫn đang thận trọng hơn Thủ tướng Abe về nỗ lực sửa đổi bản hiến pháp hòa bình.

Ông Ishiba, 61 tuổi, từng là một nghị sĩ kỳ cựu trong Hạ viện Nhật Bản và giữ các vị trí chủ chốt, như Tổng thư ký LPD và Bộ trưởng phụ trách khôi phục kinh tế địa phương. Trước đó, ông Ishiba từng 2 lần ra tranh cử ghế Chủ tịch LDP. Năm 2012 bị thất bại trước ông Abe.

Năm 2018, ông Ishiba đã tham gia cuộc chạy đua với Thủ tướng Abe giành ghế Chủ tịch LDP để "khôi phục niềm tin trong chính phủ." Cựu Bộ trưởng Ishiba nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu hẹp khoảng cách về phát triển kinh tế đang ngày càng bị nới rộng, đồng thời cam kết phát triển đồng đều thủ đô Tokyo cũng như các khu vực khác.

Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, 57 tuổi

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Taro Kono. Ảnh: Mofa Japan

Bộ trưởng Quốc phòng Kono tốt nghiệp Đại học Georgetown và nói tiếng Anh thành thạo.

Ông Kono từng bày tỏ hồi đầu tháng 8 này, là đang phối hợp với liên minh tình báo Ngũ Nhãn (gồm Australia, Canada, New Zealand, Anh và Mỹ), dấu hiệu cho thấy ông sẵn sàng gia tăng áp lực lên Trung Quốc.

Năm 2017, Bộ trưởng Kono kêu gọi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đưa ra một chiến lược cho chính sách tiền tệ siêu linh hoạt hiện tại. Ông cũng nổi tiếng vì ủng hộ chính sách cắt giảm chi phí, và năm nay đã hủy bỏ kế hoạch triển khai hệ thống lá chắn tên lửa đạn đạo Aegis Ashore, do công ty Lockheed Martin (Mỹ) sản xuất. Động thái này khiến các cử tri hài lòng.

Cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida, 63 tuổi

Cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida. Ảnh: Japan Times

Thủ tướng Abe từng ca ngợi ông Kishida là một nhà lãnh đạo tiềm năng, bổ nhiệm ông làm ngoại trưởng và sau đó là một vị trí cấp cao trong đảng. Nhưng cho đến nay, cựu chủ ngân hàng theo đường lối ôn hòa này vẫn chưa xây dựng được một hồ sơ mạnh trước công chúng.

Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình Tokyo hôm 24/8, ông Kishida cho biết ông dự kiến lãi suất sẽ vẫn ở mức thấp, dựa trên tình hình của nền kinh tế. Ông kêu gọi chi tiêu mạnh để chống lại khủng hoảng kinh tế, nhưng khuyến cáo thận trọng với ý tưởng cắt giảm thuế doanh thu.

Ông Kishida cũng đề cập đến sự cần thiết phải áp đặt trở lại kỷ luật tài khóa sau này.

Chánh văn phòng nội các Yoshihide Suga, 71 tuổi

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Suga Yoshihide. Ảnh: Mainichi

Từng là cánh tay phải của Thủ tướng Abe, kể từ năm 2012, ông Suga là ứng cử viên tiềm năng trở thành người thay thế nếu ông Abe đột ngột từ chức.

Năm 2007, ông Abe từ chức nhiệm kỳ đầu tiên khi đang tại vị, với lý do căn bệnh viêm loét đại tràng mãn tính ngày càng trầm trọng, khiến ông không thể thực hiện nhiệm vụ của mình.

Mặc dù Suga không đưa ra một nền tảng chính sách thay thế, nhưng ông đã thúc đẩy các vấn đề cụ thể, bao gồm các khoản trợ cấp gây tranh cãi của chính phủ cho du lịch trong nước trong thời kỳ đại dịch COVID-19.

Bộ trưởng Tài chính Taro Aso, 79 tuổi

Ông Taro Aso phát biểu tại một buổi hội thảo tại Hills, California, Hoa Kỳ, 01/05/2017. Ảnh: Lucy Nicholson

Giống như ông Suga, Bộ trưởng Aso là một thành viên nhóm cốt cán của Thủ tướng Abe, và là Bộ trưởng tài chính kiêm phó thủ tướng lâu năm của Nhật Bản. Tuy nhiên ở độ tuổi cao như vậy, ông chỉ thích hợp với vai trò thủ tướng thay thế nốt nhiệm kỳ.

Ông từng giữ cương vị Thủ tướng không thành công vào năm 2008-2009, và dừng nhiệm kỳ khi đảng LDP thua nặng nề trước đảng Dân chủ đối lập. trước LDP.

(Tổng hợp)