5 ngày sóng gió của Facebook

Những ngày gần đây, đế chế Facebook bỗng trở nên "lung lay". Mạng xã hội lớn nhất hành tinh đang phải đối mặt với một chiến dịch gây áp lực từ các doanh nghiệp chưa từng có trong lịch sử.

Vì sao các nhãn hàng tẩy chay Facebook?

Chiến dịch #Ngưng_ghét_bỏ_vì_lợi_nhuận bắt đầu ra mắt vào ngày 17/6 bởi các nhóm đấu tranh vì quyền công dân, bao gồm Hiệp hội quốc gia vì sự phát triển của người da màu (NAACP) và Liên đoàn chống phỉ báng (Anti-Defamation League). Các tổ chức này hiện đang gây sức ép lên các khách hàng lớn của Facebook, yêu cầu họ ngừng hợp tác quảng cáo với một công ty "không ngăn chặn các diễn viên tồi tệ sử dụng nền tảng để gây hại".

North Face cho biết hãng đã ngừng mọi hoạt động quảng cáo trả phí trên Facebook. Ảnh: Getty Images

Các nhóm nói trên cũng chỉ trích cách Facebook xử lý nạn thông tin giả, các phát ngôn gây căm ghét trong bối cảnh hàng loạt cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc đang xảy ra. Điều này đã khiến các nhân viên Facebook biểu tình, phản đối và thậm chí từ chức.

The North Face đã trở thành thương hiệu lớn đầu tiên cam kết sẽ nói không với quảng cáo trên Facebook vì cách nền tảng này giải quyết những vấn đề liên quan tới thông tin sai lệch và các phát ngôn gây thù hằn.

Nhãn hiệu chuyên thời trang vận động thông báo thông tin trên thông qua một bài đăng trên Twitter, ngắn gọn với nội dung: "Chúng tôi tham gia (nhóm tẩy chay quảng cáo Facebook). Chúng tôi đã rời đi. #Ngưng_ghét_bỏ_vì_lợi_nhuận."

Trong một thông cáo phát đi sau đó, North Face cho biết hãng đã ngừng mọi hoạt động quảng cáo trả phí trên Facebook "cho tới khi nền tảng này đặt ra các chính sách nghiêm ngặt hơn để chặn đứng nạn phân biệt chủng tộc, các nội dung gây thù hằn hoặc bạo lực và thông tin giả tràn lan." Cam kết này không áp dụng với các quảng cáo trên Instagram - nền tảng cũng thuộc sở hữu của Facebook.

26/6 được xem là đỉnh điểm của chiến dịch tẩy chay Facebook khi đại gia ngành hàng gia đình Unilever sẽ ngừng chi tiêu quảng cáo ít nhất đến hết năm 2020 trên Facebook và Twitter. Trước Unilever, hàng loạt công ty lớn khác cũng đã tham gia chiến dịch tẩy chay này, như nhà mạng Mỹ Verizon Communications, hãng sản xuất đồ dã ngoại Patagonia, Coca-Cola, Hershey và chi nhánh của Honda Motor tại Mỹ.

Ngày 26/6, Unilever chính thức tham gia chiến dịch tẩy chay. Ảnh: Getty

Cuộc tẩy chay đang lan rộng sang nhiều tập đoàn lớn trên thế giới. Pepsi, Starbucks là những cái tên mới nhất.

Trong thông báo mới nhất, “gã khổng lồ” cà phê Starbucks cho biết sẽ tiếp tục đăng bài trên tất cả nền tảng truyền thông xã hội mà không cần quảng cáo trả phí đã được công bố vào ngày 28/6.

Starbucks cho biết mặc dù đang tạm dừng quảng cáo nhưng họ không tham gia chiến dịch tẩy chay #StopHateForProfit, đã khởi động vào đầu tháng này. 

Coca Cola vào thứ Sáu cũng cho biết họ sẽ tạm dừng quảng cáo trên mạng xã hội lớn nhất thế giới,tạm dừng quảng cáo trên tất cả các nền tảng truyền thông xã hội trên toàn cầu.

Vào hôm 27/6, Diageo cho biết họ sẽ tạm dừng quảng cáo trên mạng xã hội lớn nhất thế giới, tbắt đầu vào tháng Bảy. Một phát ngôn viên của Starbucks cho biết việc tạm dừng phương tiện truyền thông xã hội này sẽ không bao gồm YouTube, thuộc sở hữu của Google.

Mặc dù dừng chạy quảng cáo trên Facebook nhưng Starbucks cho biết không liên quan đến chiến dịch #StopHateForProfit. Ảnh: CNBC

Facebook chịu thiệt hại như thế nào?

Ngân sách quảng cáo hàng năm của Unilever lên tới 8 tỷ USD. Khi nhãn hàng này ngưng quảng cáo, đây là thiệt hại lớn với Facebook và Twitter.

Việc cổ phiếu giảm giá đã thổi bay của Facebook 56 tỷ USD và khối tài sản kếch xù của Mark Zuckerberg giảm 7,2 tỷ USD, xuống mức 82,3 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index.

Điều này cũng đã khiến tỷ phú 36 tuổi tụt hạng trong danh sách những người giàu nhất hành tinh. CEO của Facebook từ thứ 3, phải xuống đứng thứ 4 sau ông chủ của Louis Vuitton, Bernard Arnault và hai ông trùm công nghệ khác là Jeff Bezos và Bill Gates.

Khác với những cuộc biểu tình của người dân Mỹ, việc tẩy chay của các thương hiệu thực sự là mối đe dọa sâu sắc hơn đối với Facebook và hoạt động kinh doanh cốt lõi của mạng xã hội này. 70 tỷ USD doanh thu năm 2019 của Facebook đến từ tiền quảng cáo.

Các thương hiệu lớn trở nên quan trọng hơn đối với Facebook khi các doanh nghiệp nhỏ tạm ngừng hoạt động và ít chi tiêu cho quảng cáo do dịch COVID-19. Năm 2019, Unilever xếp thứ 30, chi khoảng 42,4 triệu USD cho quảng cáo Facebook. Verizon và REI lần lượt là 88 và 90, chi tiêu ước tính khoảng 23 triệu USD.

Theo dữ liệu của Pathmatics, năm 2019, 100 thương hiệu hàng đầu chi 4.2 tỷ USD cho quảng cáo trên Facebook, tương đương 6% doanh thu quảng cáo của nền tảng. Đứng đầu danh sách là Home Depot, Walmart, Microsoft, AT&T và Disney.

CEO Mark Zuckerberg vừa chứng kiến tài sản cá nhân bốc hơi 7,2 tỷ USD sau khi hàng trăm công ty tuyên bố ngừng mọi quảng cáo trên nền tảng mạng xã hội Facebook. Ảnh: Business Insider.

Giám đốc điều hành quảng cáo cho biết, phần lớn doanh thu quảng cáo của Facebook đến từ các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chỉ khi hàng chục nghìn doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào chiến dịch trong một khoảng thời gian dài, Facebook mới chịu thiệt hại thực sự.

Facebook đã làm gì để ngăn chặn làn sóng tẩy chay?

Trong bối cảnh làn sóng chỉ trích ngày một tăng, Facebook ngày 26/6 đã công bố một số biện pháp nhằm thắt chặt kiểm soát nội dung đăng tải trên các nền tảng ứng dụng.

Cụ thể, Facbook sẽ dán nhãn các bài đăng tải vi phạm các chính sách của công ty như cách mà Twitter đã làm gần đây. Facebook cũng sẽ đưa ra các biện pháp bảo vệ bổ sung nhằm ngăn chặn hành vi "đánh lừa" cử tri và bảo vệ người nhập cư khi loại bỏ các quảng cáo có nội dung mang tính phân biệt chủng tộc.

Facebook khẳng định việc đưa ra quyết định này không phải nhằm đối phó với áp lực doanh thu mà là thực hiện những cam kết trước đó của Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg nhằm chuẩn bị cho cuộc bầu cử sắp tới tại Mỹ.

Facebook cũng đã tổ chức một cuộc họp trực tuyến với các thương hiệu hàng đầu để nói rằng tập đoàn này đang cố gắng hết sức để thay đổi "sự suy giảm niềm tin". Họ cũng gửi nhiều email đến các nhà quảng cáo khác với hy vọng ngăn chặn cuộc nổi dậy.

Cũng trong ngày 26/6, Mark Zuckerberg đã đưa ra lời "hứa hẹn" với công chúng sẽ cấm những quảng cáo thù ghét và gắn mác bài viết gây tranh cãi từ các chính trị gia. Tuy nhiên, ông chủ Facebook không hề đề cập đến cuộc tẩy chay.

Trong số các công ty đã tham gia tẩy chay, chỉ có ba tập đoàn có mặt trong xếp hạng 100 nhà quảng cáo hàng đầu trên Facebook là Unilever, Verizon và nhà bán lẻ thiết bị ngoài trời REI.