17,6 triệu người giảm thu nhập do dịch COVID-19, có thể kéo dài hỗ trợ doanh nghiệp sang năm 2021

17,6 triệu người bị giảm thu nhập do dịch bệnh COVID-19, thất nghiệp cao nhất 10 năm

Theo báo cáo của Bộ KH&ĐT tại cuộc họp thảo luận giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, ổn định xã hội trong tình hình hiện nay hôm 15/8, dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế, xã hội, đặc biệt là ngành hàng không, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống.

Nhiều doanh nghiệp lĩnh vực này phát sản, giải thể, tạm dừng hoạt động, thu hẹp quy mô, trong khi thu nhập, lao động,việc làm bị ảnh hưởng nghiêm trọng, tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm tăng nhanh.

Nửa năm qua, hình ảnh Phố cổ Hội An nhộn nhịp khách quốc tế tham quan đã không còn. Ảnh: TTXVN

Cụ thể, theo Tổng cục Thống kê, đã có tới 17,6 triệu người bị giảm thu nhập do dịch bệnh COVID-19. Thu nhập thấp đã kéo theo khó khăn trong việc kích thích tiêu dùng nội địa.

Trong 7 tháng đầu năm, số doanh nghiệp đăng ký tạm dừng kinh doanh tăng đến 41,5%. Tỷ lệ thất nghiệp tăng cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Trong đó, đặc biệt thất nghiệp ở nhóm thanh niên từ 15-54 tuổi chiếm 30,7% tổng số thất nghiệp.

Các chuyên gia cho rằng cần gấp rút hỗ trợ doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa, sử dụng nhiều lao động, duy trì sản xuất, kinh doanh và khuyến khích quay trở lại hoạt động, tránh cắt giảm hơn nữa số lao động đang làm việc.

Với doanh nghiệp lớn đang gặp khó khăn về sự thiếu hụt dòng tiền, do chi phí cố định và chi phí duy trì hoạt động lớn trong khi doanh thu bị sụt giảm nghiêm trọng cần nhanh chóng tiếp sức.

Kéo dài hỗ trợ doanh nghiệp đến năm 2021, có chính sách tài khóa kính thích tiêu dùng

Do vậy, việc gia hạn các chính sách đã và đang thực hiện được đề xuất kéo dài đến hết tháng 12/2020. Nếu tình hình dịch tiếp tục phức tạp, có thể báo cáo cấp thẩm quyền cho phép kéo dài một số chính sách sang năm 2021.

Các điểm mua sắm luôn trong cảnh ế ẩm, vắng vẻ từ sau Tết đến nay. Ảnh: Báo đầu tư

Bên cạnh đó, tiếp tục kéo dài gia hạn nộp thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân hộ gia đình, cá nhân kinh doanh và tiền thuê đất theo quy định tại Nghị định 41 của Chính phủ đến hết năm 2020. Bộ KH&ĐT cũng cho rằng cần gia hạn thời gian thực hiện các chính sách về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng (tại Thông tư số 01/2020/TT-NHNN). Kiến nghị ngân hàng kéo dài thời gian hỗ trợ đối với khách phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc/lãi trong thời gian từ 23/1/2020 đến hết 31/12/2020. Đồng thời sửa đổi Thông tư theo hướng giúp các doanh nghiệp gặp khó khăn dễ dàng tiếp cận được chính sách hỗ trợ.

Bộ KH&ĐT cũng đề xuất trình các cấp có thẩm quyền có các điều chỉnh chính sách tài khoá mạnh hơn, để kích thích sản xuất và tiêu dùng.

Theo đó, có thể có có thêm các hình thức như phiếu chiết khấu, phiếu mua hàng, hoặc Chính phủ mua hàng phân phối cho người dân chịu ảnh hưởng bởi giãn cách xã hội, hộ nghèo, cận nghèo, đối tượng đang nhận bảo trợ xã hội, để bảo đảm nhu cầu thiết yếu của người dân, hoặc mở rộng đối tượng là toàn bộ người dân, căn cứ và diễn biến dịch bệnh để kích cầu tiêu dùng nội địa.

Sợ trách nhiệm, hiệu quả các gói hỗ trợ thấp, chậm trễ

Tại buổi thảo luận, các chuyên gia kinh tế cho rằng, hiệu quả các gói hỗ trợ thời gian qua chỉ ở mức vừa phải.

Chẳng hạn gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng mới triển khai được hơn 11.000 tỷ đồng, tỷ lệ quá thấp. Có tình trạng đùn đẩy, sợ trách nhiệm, khiến việc hỗ trợ bị chậm trễ. Các chuyên gia cho rằng cần có tổng kết kết quả, cũng như hạn chế của gói hỗ trợ lần nhất, để rút ra những điều chỉnh cần thiết.

Do tình hình dịch COVID-19 còn nhiều diễn biến phức tạp, nếu không có các chính sách kinh tế đủ mạnh, vượt hơn mức bình thường thì nền kinh tế khó phục hồi.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết sẽ có báo cáo đánh giá tác động đầy đủ hơn về 2 phần. Phần một là các chính sách ban hành, kết quả đạt được, những hạn chế, đánh giá hiệu quả. Phần hai là những chính sách mới, kể cả nguồn lực từ đâu, cái nào làm được ngay trong cuối năm, chính sách dài hạn thực hiện như thế nào…

Hàng nghìn lao động ngành dệt may, da giày tại TP. HCM đã phải nghỉ việc do ảnh hưởng dịch COVID-19 73 trong đợt đầu năm. Ảnh: Zing

Bộ trưởng NGuyễn Chí Dũng cũng yêu cầu các bộ ngành có thống kê, đánh giá tình hình doanh nghiệp và sản xuất kinh doanh một cách sâu rộng, toàn diện và đầy đủ, mới dựng được bức tranh tổng thể, để có chính sách phù hợp cho từng ngành, lĩnh vực, xây dựng lại các kịch bản tăng trưởng. Từ đó, đưa ra được các gói hỗ trợ đủ mạnh và kịp thời hơn, đúng đối tượng, phát huy hiệu quả lớn nhất.

“Về nguyên tắc, chính sách lần 2 phải bao quát toàn diện, phải đủ lớn, đủ mạnh để tác động ngay, kích thích tăng trưởng kinh tế. Gói hỗ trợ phải đảm bảo đa mục tiêu chứ không chỉ kích thích tăng trưởng kinh tế”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.