Quân đội Nga rút kinh nghiệm từ những sai lầm ở Ukraina

Hơn một năm sau khi Moscow thất bại trong mục tiêu giành chiến thắng chớp nhoáng ở Ukraina, quân đội Nga đã dần thích nghi trên chiến trường khi chuyển sang chiến lược hạ bệ Ukraina và phương Tây.

Thành tích kém cỏi của quân đội Nga trong những ngày đầu cuộc chiến đã khiến nhiều người ở phương Tây bị sốc và cuối cùng đã tạo điều kiện cho Ukraina kháng cự, rồi ngăn chặn một phần lớn bước tiến của Nga.

Nhưng kể từ đó, Nga đã rút ra bài học từ những sai lầm của mình, thích nghi theo những cách có thể gây khó khăn cho Ukraina trong việc trục xuất đối phương khỏi lãnh thổ của mình.

Sau khi Ukraina dễ dàng vượt qua phòng tuyến của Nga ở khu vực Kharkiv vào mùa thu năm ngoái, Moscow đã dành nhiều tháng để chuẩn bị lực lượng phòng thủ đáng gờm trước cuộc phản công hiện nay của Ukraina ở phía Nam. Moscow cũng đang triển khai máy bay không người lái để dò tìm và tấn công các vị trí của Ukraina mà Kyiv phải chật vật để đáp trả.

Kết quả là, lực lượng Ukraina đã tiến chậm trong vài tháng qua, phải đối mặt với những bãi mìn dày đặc trong khi trực thăng, tên lửa chống tăng và pháo binh của Nga tiêu diệt chúng.

Tướng James Hecker, chỉ huy hàng đầu của Lực lượng Không quân Hoa Kỳ tại châu Âu, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: "Chúng tôi đã thấy khá nhiều lĩnh vực mà họ đang thích nghi và tất nhiên là chúng tôi rất chú ý đến điều đó".

Chắc chắn là, quân đội Nga – vốn đã thiệt mạng và bị thương hơn 270.000 người vì quân đội của họ đã mất hơn 50% "hiệu quả chiến đấu", theo một số ước tính của phương Tây – có thể cần phải thực hiện những thay đổi sâu sắc hơn để duy trì một cuộc chiến kéo dài nhiều năm.

Nga vẫn tuân theo cơ cấu từ trên xuống kiểu Liên Xô, cho phép các chỉ huy tiền tuyến có ít sáng kiến và ưu tiên các mục tiêu chính trị của Moscow hơn là việc ra quyết định trên chiến trường. Họ đã tiêu tốn nhiều tháng và hàng nghìn sinh mạng để chiếm Bakhmut, một thành phố phía Đông Ukraina có rất ít giá trị chiến lược, sau khi Điện Kremlin xác định đây là mục tiêu chính. 

Nga tiếp tục triển khai hàng chục nghìn binh sĩ để bảo vệ thành phố, nơi họ tuyên bố giành được thắng lợi lớn duy nhất kể từ những tháng đầu cuộc chiến.

Hơn nữa, Nga hiện nay phần lớn đang ở thế phòng thủ khi cố gắng kìm hãm lực đẩy của Ukraina, và quân đội sẽ dễ dàng phòng thủ hơn là tấn công. Các nhà phân tích và quan chức phương Tây cho rằng, hiện nay Nga đã cạn kiệt năng lực tấn công và không thể giành được lãnh thổ mới ở các khu vực phía đông Ukraina, nơi nước này vẫn đang cố gắng đẩy mạnh.

Tuy nhiên, quân đội Nga đang cho thấy khả năng học hỏi khá tốt từ những sai lầm ban đầu.

Ví dụ, vào đầu cuộc chiến, máy bay chiến đấu của Nga đã bay vào tận răng lực lượng phòng không Ukraina và chịu tổn thất nghiêm trọng vì Moscow không giành được ưu thế trên không. Hecker cho biết hơn 75 máy bay đã bị bắn rơi, trong đó có nhiều máy bay "đi thẳng vào khu vực giao tranh với tên lửa đất đối không của Ukraina".

Tuy nhiên, ông nói thêm rằng phần lớn lực lượng không quân Nga hiện vẫn còn nguyên vẹn. Ông nói: "Vì vậy, giờ đây chúng không bay vào những vòng tròn đó hoặc nếu có thì chúng sẽ bay ở độ cao thấp trong thời gian rất ngắn rồi quay trở lại". Ưu thế trên không đó vẫn nằm ngoài tầm với của người Nga.

Người Nga đã bổ sung khả năng dẫn đường cho những quả bom cũ mà họ thả ra từ các máy bay bay ngoài tầm phòng không của Ukraina, bao gồm cả từ máy bay bay qua lãnh thổ Nga. Ukraina gặp khó khăn trong việc phát hiện và bắn hạ chúng bằng máy bay thời Liên Xô.

Nga cũng đã di chuyển các sở chỉ huy và nhiều kho đạn dược ra xa tiền tuyến sau khi Ukraina tấn công chúng bằng cách sử dụng bệ phóng Himars do phương Tây cung cấp, bắn tên lửa dẫn đường với tầm bắn gần 50 dặm.

Sau khi người Ukraina bắt đầu sử dụng bom dẫn đường vệ tinh JDAM tầm xa, người Nga đã chuyển các sở chỉ huy của họ lùi xa hơn. Những cuộc tấn công đó đã buộc người Nga phải tiết kiệm việc sử dụng pháo binh, mở rộng đường tiếp tế vốn đã căng thẳng của họ và nhắm mục tiêu chính xác hơn.

Hiện Mỹ cho biết họ sẽ cung cấp một số lượng nhỏ tên lửa ATACMS cho Ukraina trong những tuần tới và số lượng lớn hơn có thể được cung cấp sau đó. Những tên lửa đất đối đất này có tầm bắn từ 100 đến 190 dặm tùy thuộc vào mẫu được cung cấp và có thể nhắm mục tiêu tương tự vào các tuyến hậu cần của Nga.

Đầu cuộc chiến, Moscow đã triển khai các đội thiết giáp không được bảo vệ của Nga vào Ukraina, dự kiến sẽ có sự kháng cự tối thiểu từ Kyiv, đồng thời cử các đơn vị không có người lái và trang bị đầy đủ tham gia chiến đấu, dẫn đến cái chết của hàng chục nghìn người Nga.

Người Nga giờ đây đã bảo vệ binh lính của mình tốt hơn bằng cách xây dựng các chiến hào sâu và kiên cố. Họ giấu xe tăng và xe bọc thép của mình trong hàng cây và dưới lưới ngụy trang, tiến hành xuất kích bắn vào các vị trí của Ukraina trước khi nhanh chóng rút lui.

Oleksandr Solonko, một binh nhì trong tiểu đoàn trinh sát trên không của Ukraina gần Robotyne, gần các tuyến phòng thủ chính của Nga ở phía Nam, cho biết: "Nếu chúng ta so sánh điều này với thời điểm bắt đầu cuộc chiến, thì sự khác biệt là rất lớn". "Họ đã rải mìn khắp các cánh đồng và đặt đủ loại bẫy. Họ đã làm tốt việc đó".

Ở miền Nam, người Nga đã tăng cường sử dụng máy bay không người lái và bom dẫn đường để ngăn chặn cuộc tấn công của Ukraina. Máy bay không người lái có chất nổ Lancet và máy bay không người lái đua được trang bị chất nổ đã đâm vào xe bọc thép, xe tải sơ tán y tế và bộ binh của Ukraina, vô hiệu hóa các phương tiện cũng như giết chết và gây thương tật cho quân lính.

Yury Bereza, chỉ huy Trung đoàn Dnipro-1 đang chiến đấu quanh Kreminna ở phía Đông, cho biết ông đã chứng kiến sự gia tăng rõ rệt trong việc sử dụng máy bay không người lái của Nga, một nỗ lực nhằm bắt kịp với Ukraina. 

Trước đó, ông từng phát hiện máy bay không người lái Orlan của Nga thỉnh thoảng bay qua một trong các vị trí của trung đoàn của ông để gửi tọa độ về cho các đơn vị pháo binh Nga. Bây giờ toàn bộ chúng đang hoạt động trên đầu.

Bereza nói: "Khi chúng tôi bắt đầu chiến đấu với họ cách đây một năm rưỡi, họ đã ném người vào mọi thứ và mất hàng nghìn người. "Bây giờ họ đang cố gắng bắt kịp chúng tôi về mặt công nghệ. Và họ đang học rất nhanh".

Quân đội Ukraina ở tiền tuyến xung quanh Bakhmut cho biết, họ mất hàng chục máy bay không người lái mỗi ngày vì thiết bị gây nhiễu của Nga đã hạ gục chúng thành công trên lãnh thổ đối phương.

Các quan chức Ukraina cho biết người Nga đã mua hàng nghìn máy bay không người lái giá rẻ do nhà sản xuất DJI sản xuất tại thị trường Trung Quốc. Nga cũng đã xúc tiến việc sản xuất máy bay không người lái Geran-3 với sự hợp tác của Iran, đe dọa các thành phố của Ukraina nhằm làm suy yếu tinh thần khi tấn công lực lượng Ukraina ở tiền tuyến.

Ngành công nghiệp máy bay không người lái của Ukraina đã phát triển đáng kể trong những tháng gần đây nhưng tổn thất vẫn rất cao. Trong một báo cáo gần đây của Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia, tổ chức tư vấn có trụ sở tại London ước tính rằng Ukraina đang mất khoảng 10.000 máy bay không người lái mỗi tháng, phần lớn là do chiến tranh điện tử của Nga.

Ngược lại, quân đội Nga đã thích nghi với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraina trên lãnh thổ Nga. Sau khi Ukraina bắt đầu sử dụng máy bay không người lái để tấn công máy bay chiến đấu của Nga ở sâu bên trong nước Nga, người Nga bắt đầu phân tán máy bay của họ tới nhiều sân bay hơn. Họ cũng bắt đầu lắp lốp vào cánh và thân máy bay ném bom tại một số căn cứ của mình.

Cách làm này, mà tiện ích của nó không hoàn toàn rõ ràng đối với một số chuyên gia phương Tây, đã được Maxar Technologies ghi lại trong các bức ảnh vệ tinh thương mại cho thấy lốp xe chất đống trên máy bay ném bom Tu-95 tại căn cứ không quân Engels gần Saratov, phía Tây Nam nước Nga.

Stephen Wood, giám đốc cấp cao của Maxar cho biết: "Việc đặt lốp xe, thùng và các vật liệu khác lên trên cánh và thân máy bay có thể là một nỗ lực nhằm gây nhầm lẫn hoặc thay đổi mô hình hình ảnh được sử dụng bởi máy bay không người lái nhắm mục tiêu vào máy bay".

Hecker, chỉ huy Lực lượng Không quân Mỹ, cho biết động thái này có thể là nỗ lực của Nga nhằm bảo vệ các máy bay khỏi vụ nổ của máy bay không người lái. "Đó là bao cát của họ", ông lưu ý tại một hội nghị do Hiệp hội Lực lượng Không quân & Vũ trụ tổ chức. 

"Có thứ gì đó va vào máy bay. Thay vì tạo ra một vết lõm trên máy bay, khiến nó không thể bay được trong một thời gian ngắn, nó lại va vào một chiếc lốp".

Cỗ máy chiến tranh của Nga cũng đang thích nghi trong nước, cố gắng duy trì và thậm chí tăng cường sản xuất một số mặt hàng quốc phòng bất chấp lệnh trừng phạt.

Theo một quan chức quốc phòng phương Tây, các quan chức phương Tây cho rằng Nga có thể sản xuất khoảng 100 xe tăng mỗi năm, nhưng sản lượng xe tăng thực tế hiện nay là gần 200 chiếc mỗi năm. Tuy nhiên, quan chức này cho biết Nga đã mất hơn 2.000 xe tăng và ông cho rằng sẽ phải mất một thập kỷ để bù đắp.

Quan chức quốc phòng phương Tây cho biết, phương Tây cho rằng Nga có thể sản xuất khoảng một triệu quả đạn pháo mỗi năm. Nhưng bây giờ họ tin rằng trong vài năm tới, Nga đang trên đà sản xuất 2 triệu quả đạn pháo mỗi năm. Ông cho biết, để so sánh điều đó, Nga đã bắn 10 đến 11 triệu quả đạn pháo vào năm ngoái và đôi khi sử dụng những quả đạn pháo đã lỗi thời và dễ bị trục trặc.

Ông nói, để duy trì cuộc chiến, Nga đã tăng cường chi tiêu quân sự, mặc dù điều này có tác động bóp méo nền kinh tế Nga bằng cách buộc phải cắt giảm kinh phí ở những nơi khác, khiến lãi suất tăng lên.

(Nguồn: WSJ)